قوم اسرائیل
قوم اسرائیل
قوم اسرائیل در کتاب مقدس به گروهی از مردم اشاره دارد که از نسل یعقوب (که نام دیگرش اسرائیل است) برخاسته‌اند و به‌عنوان قوم برگزیده خدا در عهد قدیم و عهد جدید شناخته می‌شوند. این واژه نقشی محوری در روایت الاهیاتی کتاب مقدس دارد و به هویت دینی، قومی و تاریخی این قوم اشاره می‌کند.
ریشه‌شناسی
واژه اسرائیل در اصل از عبری گرفته شده و به معنای کسی که با خدا کشتی گرفت یا کسی که خدا بر او چیره می‌شود است. این نام پس از رویداد کشتی گرفتن یعقوب با فرشته خدا به او داده شد.[۱] واژه قوم نیز در عبری (עַם، تلفظ: عَم) به گروهی از مردم با هویت مشترک اشاره دارد.
| زبان | ریشه | تلفظ به فارسی |
|---|---|---|
| عبری | יִשְׂרָאֵל (Yisra’el) | ییسرائل |
| عبری | עַם (‘Am) | عَم |
| یونانی | Ἰσραήλ (Israēl) | ایسرائل |
| یونانی | λαός (Laos) | لائوس |
| آرامی | [فاقد معادل مستقیم] | - |
کاربرد در کتاب مقدس
در عهد قدیم، قوم اسرائیل به فرزندان دوازده سبط یعقوب اشاره دارد که پس از خروج از مصر به‌عنوان قوم خدا با او عهد بستند.[۲] این قوم در روایت‌های تاریخی مانند فتح کنعان، دوران داوران، و پادشاهی متحد و منقسم (یهودا و اسرائیل) نقش محوری دارند. واژه عبری עַם (‘Am) برای اشاره به این قوم به‌کار رفته و بر هویت جمعی و پیوند الهی تأکید دارد.
در عهد جدید، واژه یونانی λαός (لائوس) اغلب برای اشاره به قوم اسرائیل استفاده شده، اما گاهی معنای گسترده‌تری می‌یابد و شامل همه ایمانداران به مسیح، اعم از یهودی و غیر یهودی، می‌شود.[۳] برای نمونه، در رساله به رومیان ، پولس رسول از اسرائیل به‌عنوان قوم برگزیده سخن می‌گوید، اما بر گنجانده شدن غیر یهودیان در این قوم الهی نیز تأکید می‌کند.[۴]
تفاوت با اصطلاحات مشابه در کتاب مقدس
- یهودا : این واژه به یکی از سبط‌های اسرائیل یا پادشاهی جنوبی (یهودا) پس از انشقاق پادشاهی متحد اشاره دارد. برخلاف اسرائیل که کل قوم یا پادشاهی شمالی را در بر می‌گیرد، یهودا محدودتر است.[۵]
- بنی‌اسرائیل: به معنای فرزندان اسرائیل است و در عهد قدییم مترادف با قوم اسرائیل به‌کار می‌رود، اما بیشتر بر نسل مستقیم یعقوب تأکید دارد.[۶]
- امت‌ها : به اقوام غیر اسرائیلی اشاره دارد. در عهد جدید، این واژه برای غیر یهودیان به‌کار می‌رود که در تقابل با قوم اسرائیل قرار می‌گیرند.[۷]
ساختار قوم‌ها
قوم اسرائیل در عهد قدیم از دوازده سبط تشکیل شده بود که هر یک از فرزندان یعقوب نام گرفته بودند: روبین، شمعون، لاوی، یهودا، دان، نفتالی، جاد، اشیر، یساکار، زبولون، یوسف (بعدها به دو سبط افرایم و منسی تقسیم شد) و بنیامین. این سبط‌ها در ساختار اجتماعی و دینی قوم نقش داشتند و هر یک زمینی در کنعان دریافت کردند، به‌جز سبط لاوی که به امور کاهنی اختصاص یافت.[۸]
در دوران پادشاهی، این ساختار به دو بخش تقسیم شد: پادشاهی شمالی (اسرائیل، شامل ده سبط) و پادشاهی جنوبی (یهودا، شامل یهودا و بنیامین). پس از تبعید بابل، هویت قومی اسرائیل بیشتر بر یهودا و کاهنان لاوی متمرکز شد.
اهمیت تاریخی یا الاهیاتی
قوم اسرائیل در الهیات کتاب مقدس به‌عنوان قومی برگزیده برای تحقق وعده‌های خدا به ابراهیم، اسحاق و یعقوب شناخته می‌شود.[۹] این قوم حامل عهد خدا و شریعت او بودند و نقش واسطه‌ای برای انتقال برکت الهی به سایر ملت‌ها داشتند. در عهد جدید، این مفهوم گسترش یافت و کلیسا به‌عنوان قوم جدید خدا معرفی شد که شامل همه ایمانداران است.[۱۰]
از نظر تاریخی، قوم اسرائیل بنیان هویت یهودیت و مسیحیت را تشکیل داد و تأثیر عمیقی بر فرهنگ و تاریخ خاور نزدیک گذاشت. تبعیدهای آشوری و بابلی و بازگشت از تبعید نیز در شکل‌گیری هویت این قوم نقش کلیدی داشتند.