دان
دان
نام عبری: דָּן (دان) نام یونانی: Δάν (دان) نام آرامی: ܕܢ (دان) نام‌های دیگر: لائیش (نام پیشین)، انتهای شمالی پادشاهی اسرائیل
🔠 توضیحات زبانی
- **ریشه‌شناسی عبری**:
- نامگذاری به افتخار دان، فرزند یعقوب.
- **تلفظ عربی**:
- در عربی «تل القاضی» نامیده می‌شود.
📍 موقعیت جغرافیایی
- **مختصات**: `۳۳°۱۴′ شمالی` و `۳۵°۳۹′ شرقی`.
- **ویژگی‌های طبیعی**:
- نزدیک سرچشمه رود اردن.
- **وضعیت باستان‌شناسی**:
- کشف دروازه قوس‌دار از دوره ابراهیم.
📖 اهمیت در کتاب مقدس
- **عهد عتیق**:
- تصرف توسط قبیله دان (داوران ۱۸:۲۷–۲۹). - مرکز پرستش بت در دوره پادشاهی (اول پادشاهان ۱۲:۲۹).
🏺 کشفیات باستان‌شناسی
- **کتیبه تل دان** (۱۹۹۳):
- قدیمی‌ترین اشاره خارجی به «خاندان داوود».
- **محراب جریح** (قرن ۹ ق.م):
- بقایای معبدی با مجسمه‌های الهه‌ها.
👥 شخصیت‌ها یا قوم‌های مرتبط
- **شخصیت‌ها**:
- یربعام اول، آحاب.
- **قوم‌ها**:
- فنیقیان، آرامیان.
🏛️ رویدادهای تاریخی
۱. **قرن ۱۵ ق.م**: فتح توسط مصریان. ۲. **قرن ۹ ق.م**: تبدیل به مرکز مذهبی در پادشاهی شمالی. ۳. **۷۳۳ ق.م**: فتح توسط تیگلت پیلسر سوم.
🔗 منابع علمی و باستان‌شناسی
- **کتاب**:
- *The Tel Dan Inscription* اثر جورج ای. مندرهال.
- **مقاله**:
- [کتیبه تل دان و خاندان داوود](https://www.jstor.org).