یهودیت

برای بهبود صفحه، در قسمت بحث پیشنهادات خود را با منبع معتبر مطرح کنید تا بررسی و اعمال شود

دستیار پژوهش

یهودیت

واژه یهودیت به دین، فرهنگ و نظام اعتقادی قوم یهود اشاره دارد و از نام قبیله یهودا، یکی از اسباط دوازده‌گانه اسرائیل، گرفته شده است و دارای تاریخی غنی و نظام اعتقادی پیچیده است.

تاریخچه یهودیت

دوران‌های مهم تاریخی یهودیت

دوره	بازه زمانی	رویدادهای کلیدی و ویژگی‌ها
دوره کتاب مقدس	۲۰۰۰–۵۸۶ ق.م	ظهور ابراهیم به‌عنوان نخستین یکتاپرست خروج از مصر تحت رهبری موسی (حدود ۱۳۰۰ ق.م) دریافت ده فرمان در کوه سینا تأسیس پادشاهی متحد اسرائیل تحت حکومت داوود و سلیمان ساخت معبد اول اورشلیم (حدود ۹۵۷ ق.م)
تبعید بابلی	۵۸۶–۵۳۸ ق.م	تخریب معبد اول توسط نبوکدنصر دوم تبعید یهودیان به بابل شکل‌گیری هویت دینی در غیاب معبد
دوره معبد دوم	۵۳۸ ق.م–۷۰ م	بازگشت یهودیان و ساخت معبد دوم حکومت هخامنشیان، یونانیان و رومیان ظهور مکاتب فریسیان، صدوقیان و اسنیان شورش مکابیان و تأسیس حکومت حشمونیان
دوره تلمودی	۷۰–۶۰۰ م	تخریب معبد دوم توسط رومیان (۷۰ م) تدوین میشنا توسط ربی یهودا هاناسی (حدود ۲۰۰ م) تکمیل تلمود بابلی (حدود ۵۰۰ م) شکل‌گیری نظام هلاخایی
قرون وسطی	۶۰۰–۱۷۵۰ م	ظهور تفسیرهای راشی و توسفیست‌ها گسترش کابالا در اسپانیا و صفد جوامع یهودی تحت حکومت اسلامی و مسیحی تفتیش عقاید و اخراج از اسپانیا (۱۴۹۲)
دوره مدرن	۱۷۵۰–اکنون	جنبش هسکالا|روشنگری یهودی ظهور اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران و تأسیس دولت اسرائیل (۱۹۴۸) چالش‌های معاصر یهودیت در جهان مدرن

متون مقدس

متون مقدس یهودیت

متن	زبان	دوره تدوین	محتوا و اهمیت
تورات	عبری باستان	۱۳۰۰–۵۰۰ ق.م	پنج کتاب موسی، پایه‌ترین متن یهودیت شامل: پیدایش (برشیت) خروج (شموت) لاویان (ویقرا) اعداد (بمدبار) تثنیه (دواریم)
انبیا (پیامبران)	عبری	۹۰۰–۴۰۰ ق.م	شامل ۸ کتاب تاریخی و ۱۵ کتاب پیامبران مانند: یوشع اشعیا ارمیا حزقیال
کتاب های دیگر	عبری و آرامی	۱۰۰۰–۲۰۰ ق.م	۱۱ کتاب شامل: مزامیر (تهیلیم) امثال سلیمان (میشله) ایوب (ایوو) (استر، روت، و غیره)
میشنا	عبری میانه	۲۰۰ م	اولین تدوین تورات شفاهی در ۶ بخش (سدریم) شامل: زراعیم (قوانین کشاورزی) موعید (اعیاد) نشیم (قوانین خانواده)
تلمود	عبری و آرامی	۲۰۰–۵۰۰ م	تلمود اورشلیمی (۴۰۰ م) تلمود بابلی (۵۰۰ م) شامل تفسیرهای گمارا بر میشنا

اعیاد و روزهای مهم

تقویم کامل اعیاد یهودی

نام عید	تاریخ (تقویم عبری)	مدت	اهمیت و آیین‌ها
روش هشانا	۱–۲ تیشری	۲ روز	سال نو یهودی نواختن شوفار (۱۰۰ بار) دعاهای خاص (تکیعا، تروعا)
یوم کیپور	۱۰ تیشری	۱ روز (۲۵ ساعت روزه)	روز کفاره و توبه پنج دعای طولانی ممنوعیت کامل خوردن و آشامیدن
سوکوت	۱۵–۲۱ تیشری	۷ روز	یادبود چادرنشینی در بیابان ساخت سوکا (سایبان) تکان دادن لولاو]
شمینی عصرت/سیمحات تورا	۲۲ تیشری	۱ روز	پایان چرخه سالانه تورات رقص با طومارهای تورات
پسخ	۱۵–۲۲ نیسان	۷ روز (۸ روز در دیاسپورا)	آزادی از بردگی مصر سدر (ضیافت شبانه) ممنوعیت خمیر (مصا)
شاووعوت	۶ سیوان	۱ روز (۲ روز در دیاسپورا)	دریافت تورات در سینا مطالعه تمام‌شب تورات (تیکون لیل شاووعوت) خوردن غذاهای لبنی
تیشا بآو	۹ آو	۱ روز (روزه)	سوگواری برای تخریب معابد خواندن مراثی (اِیخا) ممنوعیت تفریحات
حنوکا	۲۵ کیسلو–۲ توت	۸ روز	پیروزی مکابیان روشن کردن منورا بازی سِوِیون و سوفگانیوت
پوریم	۱۴ آدار	۱ روز	نجات از توطئه هامان خواندن استر ارسال هدایا به فقرا (ماتانوت لاویونیم)

آیین‌های مهم

مناسک زندگی یهودی

آیین	زمان اجرا	جزئیات	متون مرتبط
بریت میلا	روز هشتم تولد	ختنه پسران توسط موهل مراسم نامگذاری دختران (زِوِد هابات)	پیدایش فصل ۱۷ آیات ۱۰–۱۴
بار/بات میتزوا	۱۳ سالگی (پسر) ۱۲ سالگی (دختر)	خواندن تورات در کنیسه جشن خانوادگی	میشنا آووت ۵:۲۱
کیدوشین (یهودیت)	مراسم ازدواج	امضای کتوبا (قباله) حلقه‌گذاری تحت چوپا شکستن لیوان	کیدوشین (تلمود)۲
شیوا	هفت روز پس از مرگ	عزاداری در خانه پوشیدن کریعا (پارگی لباس) اجتناب از تفریحات	موعد کتان ۲۷ب

پانویس

• شاخت، یوزف. مقدمه‌ای بر تلمود. دانشگاه شیکاگو، ۱۹۶۴.
• هسکل، لوئیس. تاریخ یهودیت در عصر مدرن. انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۱۸.
• اوریان، داوید. یهودیت و فرقه‌های معاصر. انتشارات هاروارد، ۲۰۰۹.
• نوسنر، جیکوب. هلاخا: قوانین یهودی در عمل. دانشگاه ییل، ۱۹۹۵.
• شولم، گرشوم. جنبش‌های عرفانی در یهودیت. دانشگاه پرینستون، ۱۹۴۶.
• الیاده، میرچا. تاریخ ادیان. انتشارات دانشگاه شیکاگو، ۱۹۵۸.