یهودیت: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۴ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
تخریب [[معبد |معبد دوم]] توسط رومیان (۷۰ م)<br> | تخریب [[معبد |معبد دوم]] توسط رومیان (۷۰ م)<br> | ||
تدوین [[میشنا]] توسط ربی یهودا هاناسی (حدود ۲۰۰ م)<ref> | تدوین [[میشنا]] توسط ربی یهودا هاناسی (حدود ۲۰۰ م)<ref>میشنا آووت ۱:۱</ref><br> | ||
تکمیل [[تلمود بابلی]] (حدود ۵۰۰ م)<br> | تکمیل [[تلمود بابلی]] (حدود ۵۰۰ م)<br> | ||
شکل‌گیری نظام [[هلاخا|هلاخایی]] | شکل‌گیری نظام [[هلاخا|هلاخایی]] | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
گسترش کابالا در اسپانیا و صفد<br> | گسترش کابالا در اسپانیا و صفد<br> | ||
جوامع یهودی تحت حکومت اسلامی و مسیحی<br> | جوامع یهودی تحت حکومت اسلامی و مسیحی<br> | ||
تفتیش عقاید و اخراج از اسپانیا (۱۴۹۲) | |||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
ظهور اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران<br> | ظهور اصلاح‌طلبان و محافظه‌کاران<br> | ||
و تأسیس دولت اسرائیل (۱۹۴۸)<br> | و تأسیس دولت اسرائیل (۱۹۴۸)<br> | ||
چالش‌های معاصر | چالش‌های معاصر یهودیت در جهان مدرن | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
| خط ۱۶۴: | خط ۱۶۴: | ||
* سال نو یهودی<ref>[[لاویان فصل 23|لاویان فصل ۲۳ آیات ۲۳–۲۵]]</ref><br> | * سال نو یهودی<ref>[[لاویان فصل 23|لاویان فصل ۲۳ آیات ۲۳–۲۵]]</ref><br> | ||
* نواختن [[شوفار]] (۱۰۰ بار)<br> | * نواختن [[شوفار]] (۱۰۰ بار)<br> | ||
* | * دعاهای خاص (تکیعا، تروعا) | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
| خط ۱۷۲: | خط ۱۷۲: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (۲۵ ساعت روزه)</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (۲۵ ساعت روزه)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* روز کفاره و توبه<ref>[[لاویان فصل 16|لاویان فصل ۱۶ آیات ۲۹–۳۴]]</ref><br> | * روز کفاره و [[توبه]]<ref>[[لاویان فصل 16|لاویان فصل ۱۶ آیات ۲۹–۳۴]]</ref><br> | ||
* پنج | * پنج دعای طولانی<br> | ||
* ممنوعیت کامل خوردن و آشامیدن | * ممنوعیت کامل خوردن و آشامیدن | ||
</td> | </td> | ||
| خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
* یادبود چادرنشینی در بیابان<ref>[[لاویان فصل 23|لاویان فصل ۲۳ آیات ۳۳–۴۳]]</ref><br> | * یادبود چادرنشینی در بیابان<ref>[[لاویان فصل 23|لاویان فصل ۲۳ آیات ۳۳–۴۳]]</ref><br> | ||
* ساخت [[سوکا]] (سایبان)<br> | * ساخت [[سوکا]] (سایبان)<br> | ||
* تکان دادن [[لولاو] | * تکان دادن [[لولاو]]] | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[شمینی عصرت]]/ | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[شمینی عصرت]]/سیمحات تورا</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۲۲ تیشری</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۲۲ تیشری</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* پایان چرخه سالانه تورات<ref>[[تثنیه فصل 31|تثنیه فصل ۳۱ آیات ۹–۱۳]]</ref><br> | * پایان چرخه سالانه [[تورات]]<ref>[[تثنیه فصل 31|تثنیه فصل ۳۱ آیات ۹–۱۳]]</ref><br> | ||
* رقص با طومارهای تورات | * رقص با طومارهای تورات | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[ | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[پسخ]]</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱۵–۲۲ نیسان</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱۵–۲۲ نیسان</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۷ روز (۸ روز در دیاسپورا)</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۷ روز (۸ روز در دیاسپورا)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* آزادی از بردگی مصر<ref>[[خروج فصل 12|خروج فصل ۱۲ آیات ۱–۲۸]]</ref><br> | * آزادی از بردگی [[مصر]]<ref>[[خروج فصل 12|خروج فصل ۱۲ آیات ۱–۲۸]]</ref><br> | ||
* [[سدر]] (ضیافت شبانه)<br> | * [[سدر]] (ضیافت شبانه)<br> | ||
* ممنوعیت خمیر ([[مصا]]) | * ممنوعیت خمیر ([[مصا]]) | ||
| خط ۲۱۱: | خط ۲۱۱: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (۲ روز در دیاسپورا)</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (۲ روز در دیاسپورا)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* دریافت تورات در سینا<ref>[[خروج فصل 19|خروج فصل ۱۹ آیات ۱–۲۰]]</ref><br> | * دریافت [[تورات]] در سینا<ref>[[خروج فصل 19|خروج فصل ۱۹ آیات ۱–۲۰]]</ref><br> | ||
* مطالعه تمام‌شب تورات ([[تیکون لیل شاووعوت]])<br> | * مطالعه تمام‌شب [[تورات]] ([[تیکون لیل شاووعوت]])<br> | ||
* خوردن غذاهای لبنی | * خوردن غذاهای لبنی | ||
</td> | </td> | ||
| خط ۲۲۱: | خط ۲۲۱: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (روزه)</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز (روزه)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* سوگواری برای تخریب معابد<ref>[[مراثی فصل 1|مراثی فصل ۱ آیات ۱–۲۲]]</ref><br> | * سوگواری برای تخریب [[معبد|معابد]]<ref>[[مراثی ارمیا فصل 1|مراثی ارمیا فصل ۱ آیات ۱–۲۲]]</ref><br> | ||
* خواندن [[مراثی]] (اِیخا)<br> | * خواندن [[مراثی]] (اِیخا)<br> | ||
* ممنوعیت تفریحات | * ممنوعیت تفریحات | ||
| خط ۲۳۲: | خط ۲۳۲: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* پیروزی [[مکابیان]]<br> | * پیروزی [[مکابیان]]<br> | ||
* روشن کردن | * روشن کردن منورا<br> | ||
* بازی | * بازی سِوِیون و سوفگانیوت | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
| خط ۲۴۱: | خط ۲۴۱: | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱ روز</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* نجات از توطئه | * نجات از توطئه هامان<ref>[[استر فصل 9|استر فصل ۹ آیات ۲۰–۲۸]]</ref><br> | ||
* خواندن | * خواندن استر<br> | ||
* ارسال هدایا به فقرا ( | * ارسال هدایا به فقرا (ماتانوت لاویونیم) | ||
</td> | </td> | ||
</tr> | </tr> | ||
| خط ۲۶۰: | خط ۲۶۰: | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">بریت میلا</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">روز هشتم تولد</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">روز هشتم تولد</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* ختنه پسران توسط موهل<br> | |||
* مراسم نامگذاری دختران (زِوِد هابات) | |||
</td> | </td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[پیدایش فصل 17|پیدایش فصل ۱۷ آیات ۱۰–۱۴]]</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">[[پیدایش فصل 17|پیدایش فصل ۱۷ آیات ۱۰–۱۴]]</td> | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">بار/بات میتزوا</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱۳ سالگی (پسر)<br>۱۲ سالگی (دختر)</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">۱۳ سالگی (پسر)<br>۱۲ سالگی (دختر)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* خواندن [[تورات]] در [[کنیسه|کنیسه]]<br> | |||
* جشن خانوادگی | |||
</td> | </td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">میشنا آووت ۵:۲۱</td> | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">کیدوشین (یهودیت)</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">مراسم ازدواج</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">مراسم ازدواج</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* امضای کتوبا (قباله)<br> | |||
* حلقه‌گذاری تحت چوپا<br> | |||
* شکستن لیوان | |||
</td> | </td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">کیدوشین (تلمود)۲</td> | ||
</tr> | </tr> | ||
<tr> | <tr> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">شیوا</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">هفت روز پس از مرگ</td> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">هفت روز پس از مرگ</td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:right;"> | ||
* عزاداری در خانه<br> | |||
* پوشیدن کریعا (پارگی لباس)<br> | |||
* اجتناب از تفریحات | |||
</td> | </td> | ||
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;"> | <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">موعد کتان ۲۷ب</td> | ||
</tr> | </tr> | ||
</table> | </table> | ||
| خط ۳۰۹: | خط ۳۰۹: | ||
*الیاده، میرچا. ''تاریخ ادیان''. انتشارات دانشگاه شیکاگو، ۱۹۵۸. | *الیاده، میرچا. ''تاریخ ادیان''. انتشارات دانشگاه شیکاگو، ۱۹۵۸. | ||
[[رده: واژه کتاب مقدس | [[رده: واژه کتاب مقدس]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۹:۲۶
برای بهبود صفحه، در قسمت بحث پیشنهادات خود را با منبع معتبر مطرح کنید تا بررسی و اعمال شود
یهودیت
واژه یهودیت به دین، فرهنگ و نظام اعتقادی قوم یهود اشاره دارد و از نام قبیله یهودا، یکی از اسباط دوازده‌گانه اسرائیل، گرفته شده است و دارای تاریخی غنی و نظام اعتقادی پیچیده است.
تاریخچه یهودیت
| دوره | بازه زمانی | رویدادهای کلیدی و ویژگی‌ها |
|---|---|---|
| دوره کتاب مقدس | ۲۰۰۰–۵۸۶ ق.م |
ظهور ابراهیم به‌عنوان نخستین یکتاپرست[۱] |
| تبعید بابلی | ۵۸۶–۵۳۸ ق.م |
تخریب معبد اول توسط نبوکدنصر دوم[۶] |
| دوره معبد دوم | ۵۳۸ ق.م–۷۰ م |
بازگشت یهودیان و ساخت معبد دوم[۹] |
| دوره تلمودی | ۷۰–۶۰۰ م |
تخریب معبد دوم توسط رومیان (۷۰ م) |
| قرون وسطی | ۶۰۰–۱۷۵۰ م |
ظهور تفسیرهای راشی و توسفیست‌ها |
| دوره مدرن | ۱۷۵۰–اکنون |
جنبش هسکالا|روشنگری یهودی |
متون مقدس
| متن | زبان | دوره تدوین | محتوا و اهمیت |
|---|---|---|---|
| تورات | عبری باستان | ۱۳۰۰–۵۰۰ ق.م |
پنج کتاب موسی، پایه‌ترین متن یهودیت شامل: |
| انبیا (پیامبران) | عبری | ۹۰۰–۴۰۰ ق.م |
شامل ۸ کتاب تاریخی و ۱۵ کتاب پیامبران مانند: |
| کتاب های دیگر | عبری و آرامی | ۱۰۰۰–۲۰۰ ق.م |
۱۱ کتاب شامل: |
| میشنا | عبری میانه | ۲۰۰ م |
اولین تدوین تورات شفاهی در ۶ بخش (سدریم) شامل:
|
| تلمود | عبری و آرامی | ۲۰۰–۵۰۰ م |
|
اعیاد و روزهای مهم
| نام عید | تاریخ (تقویم عبری) | مدت | اهمیت و آیین‌ها |
|---|---|---|---|
| روش هشانا | ۱–۲ تیشری | ۲ روز | |
| یوم کیپور | ۱۰ تیشری | ۱ روز (۲۵ ساعت روزه) | |
| سوکوت | ۱۵–۲۱ تیشری | ۷ روز | |
| شمینی عصرت/سیمحات تورا | ۲۲ تیشری | ۱ روز | |
| پسخ | ۱۵–۲۲ نیسان | ۷ روز (۸ روز در دیاسپورا) | |
| شاووعوت | ۶ سیوان | ۱ روز (۲ روز در دیاسپورا) |
|
| تیشا بآو | ۹ آو | ۱ روز (روزه) | |
| حنوکا | ۲۵ کیسلو–۲ توت | ۸ روز |
|
| پوریم | ۱۴ آدار | ۱ روز |
|
آیین‌های مهم
| آیین | زمان اجرا | جزئیات | متون مرتبط |
|---|---|---|---|
| بریت میلا | روز هشتم تولد |
|
پیدایش فصل ۱۷ آیات ۱۰–۱۴ |
| بار/بات میتزوا | ۱۳ سالگی (پسر) ۱۲ سالگی (دختر) |
میشنا آووت ۵:۲۱ | |
| کیدوشین (یهودیت) | مراسم ازدواج |
|
کیدوشین (تلمود)۲ |
| شیوا | هفت روز پس از مرگ |
|
موعد کتان ۲۷ب |
پانویس
- شاخت، یوزف. مقدمه‌ای بر تلمود. دانشگاه شیکاگو، ۱۹۶۴.
- هسکل، لوئیس. تاریخ یهودیت در عصر مدرن. انتشارات دانشگاه آکسفورد، ۲۰۱۸.
- اوریان، داوید. یهودیت و فرقه‌های معاصر. انتشارات هاروارد، ۲۰۰۹.
- نوسنر، جیکوب. هلاخا: قوانین یهودی در عمل. دانشگاه ییل، ۱۹۹۵.
- شولم، گرشوم. جنبش‌های عرفانی در یهودیت. دانشگاه پرینستون، ۱۹۴۶.
- الیاده، میرچا. تاریخ ادیان. انتشارات دانشگاه شیکاگو، ۱۹۵۸.
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ پیدایش فصل ۱۷ آیات ۱–۸
- ↑ خروج فصل ۱۲ آیات ۱–۲۸
- ↑ خروج فصل ۲۰ آیات ۱–۱۷
- ↑ دوم سموئیل فصل ۷ آیات ۱۲–۱۶
- ↑ اول پادشاهان فصل ۶ آیات ۱–۳۸
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۲۵ آیات ۸–۱۲
- ↑ دوم تواریخ فصل ۳۶ آیات ۱۷–۲۰
- ↑ مزامیر فصل ۱۳۷ آیات ۱–۶
- ↑ عزرا فصل ۱ آیات ۱–۴
- ↑ انجیل به قلم متی فصل ۲۲ آیات ۱۵–۲۳
- ↑ میشنا آووت ۱:۱
- ↑ خروج فصل ۱۲ آیات ۱–۲۸
- ↑ لاویان فصل ۱ آیات ۱–۱۷
- ↑ اعداد فصل ۱ آیات ۱–۴
- ↑ تثنیه فصل ۳۱ آیات ۹–۱۳
- ↑ یوشع فصل ۱ آیات ۱–۹
- ↑ اشعیا فصل ۱ آیات ۱–۳۱
- ↑ ارمیا فصل ۱ آیات ۱–۱۰
- ↑ حزقیال فصل ۱ آیات ۱–۳
- ↑ مزامیر فصل ۱ آیات ۱–۶
- ↑ امثال فصل ۱ آیات ۱–۷
- ↑ ایوب فصل ۱ آیات ۱–۲۲
- ↑ استر فصل ۱ آیات ۱–۲۲
- ↑ لاویان فصل ۲۳ آیات ۲۳–۲۵
- ↑ لاویان فصل ۱۶ آیات ۲۹–۳۴
- ↑ لاویان فصل ۲۳ آیات ۳۳–۴۳
- ↑ تثنیه فصل ۳۱ آیات ۹–۱۳
- ↑ خروج فصل ۱۲ آیات ۱–۲۸
- ↑ خروج فصل ۱۹ آیات ۱–۲۰
- ↑ مراثی ارمیا فصل ۱ آیات ۱–۲۲
- ↑ استر فصل ۹ آیات ۲۰–۲۸