آشور
آشور
آشور در کتاب مقدس به‌عنوان نام یک امپراتوری باستانی، شهری تاریخی، و در برخی موارد اشاره‌ای به قوم یا منطقه‌ای در شمال بین‌النهرین به کار رفته است. این واژه در نوشته های به زبان عبری، زبان یونانی، و زبان آرامی کتاب مقدس ظاهر می‌شود و نقش مهمی در تاریخ و الاهیات کتاب مقدس ایفا می‌کند.
ریشه‌شناسی
واژه آشور از ریشه‌های سامی مشتق شده و به نام شهر، امپراتوری اشاره دارد:
| زبان | ریشه |
|---|---|
| عبری | אַשּׁוּר (آشّور) |
| یونانی | Ἀσσυρία (آسّوریا) |
| آرامی | אֲתוּר (آتور) |
واژه عبری אַשּׁוּר (آشّور) احتمالاً از ریشه زبان آکدی Aššūrāyu گرفته شده که به معنای شهر خدا یا مکان مقدس است، با اشاره به شهر آشور که مرکز مذهبی و سیاسی امپراتوری بود.[۱] در یونانی، Ἀσσυρία (آسّوریا) به امپراتوری آشور اشاره دارد و در آرامی אֲתוּר (آتور) معادل منطقه‌ای است که پس از سقوط امپراتوری آشور در متون بعدی به کار رفت.[۲]
خدایان مهم آشوریان
در کنار کاربرد سیاسی و جغرافیایی، آشور نام خدای ملی آشوریان نیز بوده است. او خدای بزرگ و حامی شاهان آشوری بود و شاهان خود را نمایندهٔ آشور بر زمین می‌دانستند و همه فتوحات و تصمیم‌های سیاسی را به نام او اعلام می‌کردند.[۳] در دوره‌های بعد، آشور اغلب با انلیل (خدای بزرگ سومری و بابلی) یکی دانسته شد و به‌تدریج نقش برترین خدای پانتهئون آشوری را یافت.[۴]
علاوه بر آشور، آشوریان خدایانی مشترک با بابلی‌ها و سومری‌ها داشتند، از جمله:
- ایشتار (Inanna/Ishtar): الهه باروری، جنگ و عشق.[۵]
- شَمش (Shamash): خدای خورشید و عدالت.[۶]
- سین (Sin): خدای ماه.[۷]
- مردوک (Marduk): خدای مرکزی بابلی‌ها که در آشور نیز نفوذ داشت.[۸]
به این ترتیب، آشور هم به‌عنوان یک امپراتوری تاریخی و منطقه جغرافیایی و هم به‌عنوان خدای ملی آشوریان اهمیت داشته و نقش کلیدی در تاریخ، سیاست و باورهای شمال بین‌النهرین ایفا کرده است.
آشور در کتاب مقدس
آشور در کتاب مقدس به‌عنوان یک قدرت سیاسی و نظامی برجسته در عهد قدیم ظاهر می‌شود که تأثیر عمیقی بر تاریخ قوم اسرائیل و یهودا گذاشت. این امپراتوری در شمال بین‌النهرین (منطقه امروزی شمال عراق، شمال شرق سوریه، و جنوب شرقی ترکیه) قرار داشت و شهرهای اصلی آن شامل آشور، نینوا، و نمرود بود.
نقش تاریخی
- آشور به‌عنوان یک امپراتوری قدرتمند در دوره آشوری نو (911-609 ق.م) شناخته می‌شود که به دلیل قدرت نظامی، سازمان‌یافتگی، و استراتژی‌های جنگی پیشرفته‌اش شهرت داشت.[۹] این امپراتوری در کتاب مقدس اغلب به‌عنوان ابزاری در دست خداوند برای اجرای قضاوت خداوند بر قوم اسرائیل و دیگر ملت‌ها توصیف شده است.[۱۰]
- فتح اسرائیل شمالی: در سال 740 ق.م، آشور تحت رهبری شلمنصر پنجم، سامره، پایتخت پادشاهی شمالی اسرائیل، را فتح کرد و قوم اسرائیل را به اسارت برد.[۱۱]
- تهدید یهودا: سنحاریب، پادشاه آشور، در سال 701 ق.م به یهودا حمله کرد و حزقیا، پادشاه یهودا، را مجبور به پرداخت خراج نمود.[۱۲] با این حال، اورشلیم به دلیل مداخله الهی از سقوط نجات یافت.[۱۳]
- نبوت‌ها علیه آشور: انبیای کتاب مقدس، مانند اشعیا و ناحوم، سقوط آشور و به‌ویژه شهر نینوا را پیشگویی کردند.[۱۴][۱۵] این پیشگویی‌ها در سال 612 ق.م با سقوط نینوا به دست بابلی‌ها و مادها تحقق یافت.
اهمیت الاهیاتی
در الاهیات مسیحی پروتستان، آشور به‌عنوان نمادی از قدرت‌های دنیوی به کار می‌رود که خداوند از آن‌ها برای اجرای مقاصد خود استفاده می‌کند، اما به دلیل غرور و ظلم، مورد قضاوت خداوند قرار می‌گیرند.[۱۶] این مفهوم نشان‌دهنده حاکمیت خدا بر تاریخ و ملت‌هاست. سقوط آشور به‌عنوان نشانه‌ای از تحقق وعده‌های خداوند و عدالت خداوند در نظر گرفته می‌شود.
تاریخچه و جغرافیا
امپراتوری آشور از حدود 2600 ق.م شهر آشور (قلعه شرگات امروزی) آغاز شد و به تدریج به یک امپراتوری عظیم تبدیل شد که در اوج خود (حدود 660 ق.م) از مدیترانه تا خلیج پارسی و از نیل تا قفقاز امتداد داشت. شهرهای کلیدی مانند نینوا، نمرود، و اربیل مراکز فرهنگی و سیاسی این امپراتوری بودند. آشور به دلیل شبکه‌های تجاری، نظام بوروکراتیک، و مكتبات عظیم، مانند کتابخانه آشوربانیپال در نینوا، شهرت داشت.[۱۷]
شخصیت‌های کلیدی مرتبط
برخی از پادشاهان آشوری که در کتاب مقدس ذکر شده‌اند عبارتند از:
- شلمنصر سوم (858-824 ق.م)[۱۸]
- شلمنصر پنجم: فاتح سامره و مسئول تبعید قوم اسرائیل.[۱۹]
- سنحاریب: (704-681 ق.م): به یهودا حمله کرد اما اورشلیم را نتوانست فتح کند.[۲۰]
- آشوربانیپال: (669-627 ق.م): آخرین پادشاه بزرگ آشور که امپراتوری به اوج قدرت خود رسید اما پس از مرگ او رو به زوال رفت.[۲۱]
پانویس
- ↑ Strong, J. (1890). Strong’s Exhaustive Concordance of the Bible, H804.
- ↑ Liddell, H. G., & Scott, R. (1940). A Greek-English Lexicon, s.v. Ἀσσυρία.
- ↑ Grayson, A. K. (1991). Assyrian Royal Inscriptions: Volume I, From the Beginning to Ashur-resh-ishi I. Otto Harrassowitz Verlag.
- ↑ Parpola, S. (1997). The Assyrian Tree of Life: Tracing the Origins of Mesopotamian Culture. Helsinki: Neo-Assyrian Text Corpus Project.
- ↑ Black, J., & Green, A. (1992). Gods, Demons and Symbols of Ancient Mesopotamia. University of Texas Press.
- ↑ Black & Green, 1992
- ↑ Black & Green, 1992
- ↑ Van De Mieroop, M. (2007). A History of the Ancient Near East, ca. 3000–323 BC. Wiley-Blackwell.
- ↑ The New Bible Dictionary (1996), s.v. Assyria.
- ↑ اشعیا فصل ۱۰ آیه ۵-۶
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۷ آیه ۶
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۸ آیه ۱۳-۱۶
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۹ آیه ۳۵
- ↑ ناحوم فصل ۲ آیه ۸-۹
- ↑ صفنیا فصل ۲ آیه ۱۳-۱۵
- ↑ اشعیا فصل ۱۰ آیه ۱۲
- ↑ The Anchor Bible Dictionary (1992), s.v. Assyria.
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۷ آیه ۳
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۷ آیه ۶
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۹ آیه ۳۵-۳۶
- ↑ The New Bible Dictionary (1996), s.v. Ashurbanipal.