گناه
گناه
گناه در کتاب مقدس از ریشه‌های عبری، یونانی و آرامی سرچشمه می‌گیرد که هرکدام معنای خاص و مکملی را در بر دارند که برای اشاره به تخطی از اراده الهی، خطا یا انحراف از مسیر الهی به کار رفته‌اند.
| زبان | ریشه | تلفظ به فارسی | توضیح |
|---|---|---|---|
| عبری | חָטָא (ḥāṭāʾ) | خَطا | خطا کردن، از هدف دور شدن[۱] |
| عبری | פֶּשַׁע (pešaʿ) | پِشَع | طغیان، نافرمانی آگاهانه[۲] |
| عبری | עָוֹן (ʿāwōn) | عاوون | کجی، بی‌عدالتی، پیامد گناه[۳] |
| یونانی | ἁμαρτία (hamartía) | هامارتیا | خطا، وضعیت گناه‌آلود بشر[۴] |
| یونانی | παράπτωμα (paráptōma) | پاراپتوما | لغزش یا خطای عملی[۵] |
| یونانی | ἀνομία (anomía) | آنومیا | بی‌قانونی، بی‌اعتنایی به شریعت خدا[۶] |
| آرامی | חֲטָאָה (ḥăṭāʾāh) | خَطاها | کاربرد در متون آرامی عهد عتیق |
کاربرد در کتاب مقدس
مفهوم گناه در کتاب مقدس به هرگونه تخطی از اراده یا قانون خداوند، چه عمدی و چه غیرعمدی، اشاره دارد. در عهد قدیم، گناه اغلب با نقض شریعت موسی، مانند نافرمانی از احکام الهی یا رفتار غیراخلاقی، مرتبط است.[۷] در عهد جدید، گناه مفهومی گسترده‌تر می‌یابد و شامل انحراف از عدالت خداوند، عدم ایمان، یا نپذیرفتن فیض مسیح می‌شود.[۴] همچنین، گناه به عنوان یک وضعیت ذاتی بشری معرفی می‌شود که از سقوط آدم و حوا نشأت گرفته است.[۸]
گناه در الاهیات مسیحی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود:
- گناه اصلی (ارثی)، که به وضعیت گناه‌آلود همه انسان‌ها از بدو تولد اشاره دارد
- گناه شخصی، که به اعمال خطای فردی مربوط است.[۹]
اهمیت تاریخی یا الاهیاتی
مفهوم گناه در الاهیات مسیحی جایگاه محوری دارد، زیرا مبنای نیاز به رستگاری و فیض الهی را تشکیل می‌دهد. در سنت پروتستان، گناه به عنوان مانع اصلی رابطه انسان با خدا دیده شده و توبه و ایمان به مسیح راه بخشش آن است.[۱۰]
ابعاد گناه
مفهوم گناه در کتاب مقدس و الاهیات مسیحی دارای ابعاد متعددی است که در ادامه بررسی می‌شوند:
بعد فردی
گناه به عنوان عمل خطا یا نافرمانی فردی در برابر خداوند تعریف می‌شود، شامل اندیشه‌ها، سخنان و رفتارهایی که با اراده خداوند در تضاد هستند.[۱۱][۱۲]
بعد جمعی
کتاب مقدس به گناه جمعی یک قوم یا ملت اشاره دارد که می‌تواند به داوری خداوند منجر شود.[۱۳][۱۴]
بعد ذاتی (گناه اصلی)
گناه به عنوان یک وضعیت ذاتی و وراثتی معرفی می‌شود که از سقوط آدم و حوا سرچشمه گرفته و همه انسان‌ها را در بر می‌گیرد.[۱۵][۱۶]
بعد الاهیاتی
- پروتستان‌ها: گناه عامل جدایی کامل از خدا و ناتوانی انسان در رسیدن به عدالت خداوند است. رستگاری تنها از طریق فیض و ایمان به عیسی مسیح ممکن است.[۱۷]
- کاتولیک‌ها: تمایز میان گناه کبیره و صغیره قائل‌اند و رستگاری را از طریق ایمان، اعمال صالح و اسرار کلیسا می‌دانند.[۱۸][۱۹]
- ارتدوکس‌ها: گناه را بیماری روحی می‌بینند که از طریق دعا، توبه و مشارکت در اسرار کلیسا شفا می‌یابد.[۲۰]
بعد تاریخی-یهودی
در سنت یهودی، گناه به نقض شریعت موسی مرتبط است. واژگان חָטָא و עָוֹן هم عمل خطا و هم پیامد آن بر رابطه با خدا و جامعه را نشان می‌دهند.[۲۱]
بعد مسیح‌شناختی
در عهد جدید، گناه در ارتباط با کار مسیح تفسیر می‌شود. مرگ و رستاخیز مسیح به عنوان راه‌حل نهایی برای مشکل گناه معرفی شده است.[۲۲][۲۳]
پانویس
- ↑ کتاب داوران فصل ۲۰ آیه ۱۶
- ↑ اشعیا فصل ۱ آیه ۲
- ↑ مزامیر فصل ۳۲ آیه ۵
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ رساله به رومیان فصل ۳ آیه ۲۳
- ↑ انجیل به قلم متی فصل ۶ آیه ۱۴
- ↑ انجیل به قلم متی فصل ۷ آیه ۲۳
- ↑ لاویان فصل ۴ آیه ۲
- ↑ پیدایش فصل ۳ آیه ۶
- ↑ مزامیر فصل ۵۱ آیه ۵
- ↑ اعمال فصل ۳ آیه ۱۹
- ↑ امثال سلیمان فصل ۲۱ آیه ۴
- ↑ انجیل به قلم مرقس فصل ۷ آیه ۲۰–۲۳
- ↑ دوم پادشاهان فصل ۱۷ آیه ۷–۱۸
- ↑ رساله به رومیان فصل ۵ آیه ۱۲
- ↑ پیدایش فصل ۳ آیه ۶
- ↑ رساله به رومیان فصل ۵ آیه ۱۹
- ↑ رساله به افسسیان فصل ۲ آیه ۸–۹: «زیرا به فیض نجات یافته‌اید، به‌وسیلهٔ ایمان؛ و این از شما نیست، بلکه بخشش خداست. نه از اعمال، تا هیچ‌کس فخر نکند.»
- ↑ کتاب تعلیمات کلیسای کاتولیک (Catechism of the Catholic Church) بخش ۱۸۵۴: «The distinction between mortal and venial sin is in Scripture, became part of the tradition of the Church, and it is corroborated by human experience.» (تمایز بین گناه کبیره و صغیره در کتاب مقدس وجود دارد، بخشی از سنت کلیسا شد و تجربهٔ انسانی آن را تأیید می‌کند.) [۱]
- ↑ الهیات کاتولیک دربارهٔ عادل‌شمردگی (Justification): «This transformation is made possible by accessing the merit of Christ […] through faith and the sacraments.» (این دگرگونی از طریق دسترسی به شایستگی مسیح، به‌وسیلهٔ ایمان و اسرار کلیسا ممکن می‌شود.) [۲]
- ↑ کتاب «The Orthodox Faith» اثر Thomas Hopko، بخش «Sin, Evil and Death»: «Sin is understood as a sickness that needs to be healed, not merely a legal guilt to be pardoned.» (گناه به عنوان بیماری‌ای درک می‌شود که باید شفا یابد، نه صرفاً تقصیری قانونی که باید بخشیده شود.) [۳]
- ↑ لاویان فصل ۱۶ آیه ۲۱–۲۲
- ↑ انجیل به قلم یوحنا فصل ۱ آیه ۲۹
- ↑ رساله اول یوحنا فصل ۳ آیه ۵