تیوفلس
تیوفلس
نام تیوفلس از زبان یونانی باستان سرچشمه می‌گیرد و به معنای دوست خدا یا عاشق خدا است. این نام ترکیبی از دو ریشهٔ اصلی یونانی است: θεος (تئوس، به معنای خدا) و φιλος (فیلیوس، به معنای دوست یا عاشق).
| زبان | ریشه | تلفظ به فارسی |
|---|---|---|
| عبری | ندارد | ـ |
| یونانی | Θεόφιλος (از θεος + φιλος) | تی‌او‌فی‌لوس |
| آرامی | ندارد | ـ |
حضور در کتاب مقدس
تیوفلس تنها دو بار در عهد جدید کتاب مقدس ذکر شده است. هر دو مورد در نوشته‌های لوقا، به کار رفته است. در مقدمهٔ انجیل به قلم لوقا، این نام به عنوان مخاطب اصلی معرفی می‌شود.[۱] همچنین در آغاز کتاب اعمال، لوقا به ادامهٔ روایت خود برای همان مخاطب اشاره می‌کند.[۲] این ارجاعات نشان‌دهندهٔ جایگاه تیوفلس به عنوان گیرندهٔ دو سند کلیدی الاهیاتی است.
نقش تاریخی یا الاهیاتی
از منظر تاریخی، هویت دقیق تیوفلس نامشخص است و پژوهش‌های الاهیاتی عمدتاً بر جنبهٔ نمادین یا واقعی آن تمرکز دارند. در تفاسیر پروتستان و کاتولیک، تیوفلس اغلب به عنوان یک شخصیت واقعی، احتمالاً مقام رومی یا فرد تحصیل‌کردهٔ علاقه‌مند به ایمان مسیحی، در نظر گرفته می‌شود که لوقا برای تقویت ایمان او و دیگران نوشته است.[۲] در دیدگاه ارتدوکس، تأکید بر نقش آموزشی این نام‌گذاری است، جایی که دوست خدا می‌تواند نمادی از هر ایمان دار باشد. با این حال، تحلیل تطبیقی میان فرقه‌ها بر این باور استوار است که تیوفلس نمایندهٔ مخاطبان غیریهودی عهد جدید است و اهمیت الاهیاتی او در برجسته کردن هدف جهانی انجیل برای گسترش ایمان فراتر از قوم اسرائیل نهفته است. هیچ مدرک باستان‌شناختی مستقیمی از وجود تاریخی او وجود ندارد، اما ساختار ادبی نوشته‌های لوقا نشان‌دهندهٔ مخاطب آگاه از فرهنگ هلنیستی است.