شراب

شراب

شراب در کتاب مقدس واژه‌ای کلیدی است که بیش از ۱۴۰ بار در متون زبان اصلی ظاهر شده و به نوشیدنی‌های تهیه‌شده از انگور، اعم از تخمیرشده و مست‌کننده یا تازه و غیرالکلی، اشاره دارد. شراب در فرهنگ خاور نزدیک باستان، به‌ویژه در میان قوم اسرائیل و کلیسای اولیه، نقش برجسته‌ای در زندگی روزمره، آیین‌های مذهبی، و نمادگرایی الاهیاتی داشت. این واژه نمادی از برکت، شادی، و فیض است، اما کتاب مقدس به‌طور مکرر علیه سوءاستفاده و مستی هشدار می‌دهد.

ریشه‌شناسی

واژه «شراب» در کتاب مقدس با واژگان متعددی در زبان‌های عبری، یونانی، و آرامی بیان شده است که هر یک معانی و کاربردهای خاص خود را دارند.

زبان	ریشه	تلفظ	معنای اصلی
عبری	יַיִן (یایین)	Yayin	شراب تخمیرشده، غالباً مست‌کننده
عبری	תִּירוֹשׁ (تیروش)	Tirosh	شراب تازه، عصاره انگور، غیرتخمیرشده
عبری	שֵׁכָר (شخار)	Shekhar	نوشیدنی مست‌کننده، گاهی غیر از انگور
عبری	חֶמֶר (خمر)	Ḥemer	شراب تخمیرشده، گاه از خرما یا انگور
عبری	עָסִיס (عاسیس)	Asis	عصاره تازه انگور، نوشیدنی شیرین
یونانی	οἶνος (اوینوس)	Oinos	شراب، تخمیرشده یا تازه
یونانی	γλεῦκος (گلئوکوس)	Gleukos	شراب شیرین، تازه، غیرتخمیرشده
آرامی	חֲמַר (خَمَر)	Ḥamar	شراب قوی و تخمیرشده

نام‌های مترادف و توصیفی که در متن ها میبینیم

شراب در کتاب مقدس با نام‌های متعددی توصیف شده است که هر یک جنبه‌ای از ماهیت یا کاربرد آن را نشان می‌دهند:

• خون انگور: اشاره به رنگ قرمز شراب و ارتباط نمادین آن با خون.
• شراب حبرون: شرابی با کیفیت بالا از منطقه حبرون.
• شراب تازه: عصاره تازه انگور.
• شراب کهنه: شرابی که به دلیل کهنگی ارزشمندتر تلقی می‌شد.
• شراب ادویه‌دار و شراب انار: نوشیدنی‌های خاص با افزودنی‌ها.

طبقه‌بندی آیات بر اساس نوع شراب و واژه‌های عبری/یونانی

برای درک دقیق‌تر معنای شراب در کتاب مقدس، آیات کلیدی که در آن‌ها شراب به معنای تخمیرشده (الکلی) یا غیرتخمیرشده (آب انگور تازه) به کار رفته، همراه با واژه عبری یا یونانی مربوطه را بررسی میکنیم:

آیه	واژه	زبان	نوع شراب	زمینه و توضیح
پیدایش فصل ۹ آیه ۲۱	یایین (יַיִן)	عبری	تخمیرشده	نوح پس از نوشیدن شراب مست شد، که نشان‌دهنده خاصیت الکلی است.
اشعیا فصل ۶۵ آیه ۸	تیروش (תִּירוֹשׁ)	عبری	غیرتخمیرشده	تیروش به عصاره تازه انگور اشاره دارد، که در زمینه برکت کشاورزی ذکر شده است.
امثال سلیمان فصل ۲۰ آیه ۱	یایین (יַיִן) / شخار (שֵׁכָר)	عبری	تخمیرشده	هشدار علیه مستی، نشان‌دهنده خاصیت الکلی هر دو واژه.
یوئیل فصل ۱ آیه ۵	عاسیس (עָסִיס)	عبری	غیرتخمیرشده	عاسیس به عصاره شیرین و تازه انگور اشاره دارد، که در زمینه محرومیت از برکت ذکر شده است.
تثنیه فصل ۳۲ آیه ۱۴	خمر (חֶמֶר)	عبری	تخمیرشده	خمر به شراب تخمیرشده، احتمالاً از انگور یا خرما، اشاره دارد.
انجیل به قلم یوحنا فصل ۲ آیات ۱ تا ۱۲	اوینوس (οἶνος)	یونانی	تخمیرشده	شراب در عروسی قانا (به دلیل متن آیه به گفته مسئول ضیافت چون با توجه به مطاب که نام در آن است نیز میتوان تشخیص داد) تخمیرشده بود.
اعمال فصل ۲ آیه ۱۳	گلئوکوس (γλεῦκος)	یونانی	غیرتخمیرشده	گلئوکوس به شراب تازه و شیرین اشاره دارد، که در اتهام به شاگردان در روز پنطیکاست استفاده شد(در اینجا بصورت مسخره کردن که اینان با خوردن شراب تازه تخمیر نشده مست کرده اند که در آیه ۱۴ اعلام میکند که اینچنین نیست)
رساله به افسسیان فصل ۵ آیه ۱۸	اوینوس (οἶνος)	یونانی	تخمیرشده	هشدار علیه مستی نشان‌دهنده خاصیت الکلی اوینوس است.

کاربردهای کتاب‌مقدسی

شراب در کتاب مقدس در زمینه‌های متنوعی به کار رفته است، از آیین‌های مذهبی و زندگی روزمره گرفته تا نمادگرایی الاهیاتی:

۱. شراب در آیین‌های مذهبی

شراب در آیین‌های عبادتی قوم اسرائیل و کلیسای اولیه جایگاه ویژه‌ای داشت:

• قربانی‌های شراب: در شریعت موسی، شراب به‌عنوان هدیه نوشیدنی در قربانی‌ها تقدیم می‌شد. همچنین، ده یک شراب بخشی از هدایای تقدیمی بود.
• شام خداوند (عشای ربانی): در عهد جدید، شراب نماد خون مسیح در آیین شام خداوند است. عیسی در شام آخر از شراب برای نشان دادن عهد جدید استفاده کرد.
• آیین پسح: در سنت یهودی، شراب در مراسم پسح به‌عنوان بخشی از چهار جام مصرف می‌شد، که بعدها در شام خداوند بازتاب یافت.

۲. شراب در زندگی روزمره

شراب در فرهنگ خاور نزدیک باستان نوشیدنی رایجی بود و در کتاب مقدس به‌عنوان نشانه برکت الهی و شادی توصیف شده است:

• برکت کشاورزی: شراب نماد حاصلخیزی و لطف خدا بود.
• جشن و شادی: شراب در ضیافت‌ها و عروسی‌ها نماد شادی و فراوانی بود، مانند معجزه عیسی در تبدیل آب به شراب در عروسی قانا. در غزل غزل‌ها، شراب با عشق و شادی عاشقانه مرتبط است.

۳. هشدار علیه مستی و میگساری

کتاب مقدس به‌طور مکرر علیه مستی و سوءاستفاده از شراب هشدار می‌دهد:

• عهد قدیم: مستی به‌عنوان عملی ناپسند محکوم شده است، مانند داستان نوح که پس از نوشیدن شراب مست شد و به بی‌احترامی از سوی پسرش مواجه شد. کاهنان نیز از مصرف شراب در زمان خدمت منع شده بودند. امثال سلیمان شراب را عامل تمسخر و گمراهی می‌داند.
• عهد جدید: ایمانداران به خویشتن‌داری و پرهیز از مستی دعوت شده‌اند. پولس رسول به تیموتائوس توصیه می‌کند که برای سلامتی از شراب به مقدار کم استفاده کند، که نشان‌دهنده اعتدال است.

۴. شراب به‌عنوان نماد داوری

در برخی متون، شراب به‌صورت نمادین برای بیان خشم و داوری خداوند به کار رفته است، مانند جام شراب خشم خدا. این تصویر نشان‌دهنده شدت داوری خداوند بر گناه است.

زمینه‌های تاریخی و فرهنگی

در خاور نزدیک باستان، شراب عمدتاً از انگور و گاهی از خرما تهیه می‌شد. شراب در فرهنگ یهودی در آیین‌هایی مانند پسح و عروسی‌ها نقش داشت. در برخی موارد، شراب با ادویه‌هایی مانند مر مخلوط می‌شد تا به‌عنوان بی‌حس‌کننده یا داروی تسکین‌دهنده استفاده شود. در عهد جدید، شراب گاهی در مشک‌های چرمی ذخیره می‌شد، و عیسی از این موضوع برای توضیح تفاوت بین عهد قدیم و جدید استفاده کرد.

یادداشت توضیحی: این توضیحات صرفاً بخشی از قاموس کتاب مقدس است و هدف آن فقط توضیح معنای واژهٔ «شراب » در متون مقدس می‌باشد. این دانشنامه هیچ‌گونه تعلیم شخصی ارائه نمی‌دهد و نقش تفسیر یا مشاورهٔ روحانی را برعهده ندارد. اگر دربارهٔ مفاهیم مربوط به «شراب»، یا مسائل روحانی مرتبط پرسشی دارید، توصیه می‌شود که با شبان یا معلم کتاب مقدس در کلیسای خود گفتگو کنید. پاسخ به این نوع پرسش‌ها باید در دعا، هدایت روح‌القدس، و بر اساس کتاب مقدس و با همراهی خادمین روحانی هر کلیسا دریافت شود.