برتولما
برتولما
برتولما یکی از دوازده شاگردان عیسی مسیح است که در عهد جدید کتاب مقدس ذکر شده است. نام او در فهرست شاگردان در روایت راویان انجیل- متی، مرقس، لوقا و اعمال آمده است. او اغلب با نتنائیل، شخصیتی که در انجیل به قلم یوحنا معرفی شده، یکسان دانسته می‌شود، هرچند این شناسایی قطعی نیست.
ریشه‌شناسی
نام برتولما از آرامی گرفته شده و به معنای پسر تولمای است. این نام ترکیبی از دو بخش آرامی بار (به معنای پسر) و تولمای (نامی شخصی یا احتمالاً به معنای کشاورز یا کسی که زمین شخم می‌زند) است. در زبان یونانی، این نام به صورت «Βαρθολομαῖος» (بارثولومایوس) ظاهر می‌شود.
| زبان | ریشه | تلفظ به فارسی |
|---|---|---|
| عبری | - | - |
| یونانی | Βαρθολομαῖος | بارثولومایوس |
| آرامی | בר תלמי (بار تولمای) | برتولما |
کاربرد در کتاب مقدس
برتولما در فهرست شاگردان در انجیل به روایت - متی، مرقس، لوقا و کتاب اعمال ذکر شده است.[۱][۲][۳][۴] او معمولاً پس از فیلیپس در این فهرست‌ها نام برده می‌شود، که احتمالاً به ارتباط نزدیک او با فیلیپس اشاره دارد. در انجیل به قلم یوحنا، برتولما به عنوان شخصیتی معرفی می‌شود که توسط فیلیپس به عیسی معرفی شد و عیسی او را اسرائیلی واقعی که در او فریبی نیست توصیف کرد.[۵] به دلیل این ارتباط و غیبت نام برتولما در انجیل به قلم یوحنا، برخی محققان معتقدند نتنائیل همان برتولما است.
بر اساس روایات سنتی
بر اساس روایات سنتی، او به مناطق مختلفی از جمله هند، ارمنستان و بین‌النهرین سفر کرد و در نهایت به شهادت رسید.
برخی منابع اولیه مسیحی، مانند نوشته‌های اوزبیوس قیصری، گزارش کرده‌اند که برتولما نسخه‌ای از انجیل به قلم متی را به زبان عبری در هند باقی گذاشت.[۶]
در سنت ارمنی، برتولما به همراه تدای رسول به عنوان یکی از بنیان‌گذاران کلیسای ارمنستان شناخته می‌شود و شهادتش از طریق پوست‌کندن گزارش شده است.[۷][۸]
پانویس
- ↑ انجیل به قلم متی فصل ۱۰ آیه ۳
- ↑ انجیل به قلم مرقس فصل ۳ آیه ۱۸
- ↑ انجیل به قلم لوقا فصل ۶ آیه ۱۴
- ↑ اعمال فصل ۱ آیه ۱۳
- ↑ انجیل به قلم یوحنا فصل ۱ آیه ۴۷
- ↑ اوزبیوس قیصری، تاریخ کلیسایی، جلد ۵، فصل ۱۰، ترجمه و انتشار توسط Penguin Classics، ۱۹۸۹.
- ↑ Armenian Church of Sydney، St Thaddeus and St Bartholomew.
- ↑ Encyclopaedia Britannica، مدخل «Saint Bartholomew»، ۲۰۱۵.