مریم مادر عیسی
مریم
مریم یکی از شخصیت‌های کلیدی کتاب مقدس و مادر عیسی مسیح ، است. او در عهد جدید به‌عنوان زنی با ایمان، فروتن و برگزیده خدا برای به دنیا آوردن مسیح، پسر خدا، معرفی شده است.
ریشه‌شناسی
نام «مریم» در فارسی از نام عبری מִרְיָם (میرْیام) گرفته شده است که در عهد جدید به یونانی Μαρία (ماریا) یا Μαριάμ (ماریام) ترجمه شده است.
درباره ریشه‌شناسی این نام در زبان عبری اختلاف‌نظر وجود دارد، اما چند نظریه اصلی مطرح است:
- ریشه مصری: برخی پژوهشگران معتقدند که میرْیام از واژه مصری «مر» (به معنای محبوب یا عشق) و یام (به معنای دریا یا آب) گرفته شده است، که به محبوب دریا یا ستاره دریا اشاره دارد.
- ریشه عبری: نظریه دیگر آن را از ریشه عبری מָרָה (مارا، به معنای تلخ) می‌داند، که ممکن است به دریای تلخ یا تلخی اشاره کند. این معنا می‌تواند به شرایط دشوار زندگی قوم اسرائیل در زمان بردگی در مصر مرتبط باشد.
- معنای نمادین: برخی مفسران، به‌ویژه در سنت مسیحی، نام مریم را به معانی نمادینی مانند خانم یا بانوی والامقام تفسیر کرده‌اند، هرچند این تفسیر بیشتر الاهیاتی است تا ریشه‌شناختی.
| زبان | ریشه |
|---|---|
| عبری | מִרְיָם (میرْیام) |
| یونانی | Μαρία/Μαριάμ (ماریا/ماریام) |
| آرامی | ܡܪܝܡ (مریام) |
مریم در عهد جدید
مریم، مادر عیسی، در هر چهار روایت انجیل (متی، مرقس، لوقا، و یوحنا) و در اعمال رسولان فصل ۱ آیه ۱۴ ذکر شده است. او زنی یهودی از شهر ناصره در جلیل بود که با یوسف، نجار و از نسل داوود، نامزد شده بود.[۱] مریم به‌عنوان باکره‌ای برگزیده شد که به‌وسیله روح القدس باردار شد و عیسی، پسر خدا، را به دنیا آورد.[۲]
اهمیت الاهیاتی
از منظر الاهیات پروتستان، مریم به‌عنوان زنی با ایمان عمیق و نمونه‌ای از تسلیم به اراده خدا شناخته می‌شود. او به‌عنوان مادر عیسی، نقش محوری در نقشه نجات الهی دارد، اما پروتستان‌ها او را به‌عنوان شخصیتی انسانی و نه الهی یا واسطه نجات می‌بینند. این دیدگاه بر اساس اصل فقط کتاب مقدس است و هرگونه پرستش مریم را رد می‌کند.
- دیدگاه پروتستان: پروتستان‌ها بر فروتنی، ایمان و اطاعت مریم تأکید دارند. او به‌عنوان نمونه‌ای از ایماندارانی دیده می‌شود که خدا را در زندگی خود جلال می‌دهند. برخلاف کاتولیک‌ها و ارتدکس‌ها، پروتستان‌ها از دعا به مریم یا اعطای نقش میانجی‌گری به او پرهیز می‌کنند.
جایگاه تاریخی و فرهنگی
مریم در قرن اول میلادی، در جامعه یهودی جلیل، زندگی می‌کرد.مریم به‌عنوان زنی با ایمان، در جامعه‌ای سنتی و مذهبی، نمونه‌ای از تقوا و پاکدامنی بود.
نام «مریم» در آن دوره نامی رایج بود و به شخصیت‌هایی مانند میریام، خواهر موسی در عهد قدیم، اشاره داشت.[۳] این نام‌گذاری ممکن است نشان‌دهنده امید به رهایی و نجات، مشابه نقش میریام در خروج قوم اسرائیل از مصر، باشد.
تفاوت‌های فرقه‌ای
- پروتستان: همان‌طور که ذکر شد، پروتستان‌ها مریم را به‌عنوان مادر عیسی و زنی با ایمان می‌بینند، اما از هرگونه بزرگ‌نمایی یا پرستش او اجتناب می‌کنند.
- کاتولیک: در کاتولیک، مریم به‌عنوان مادر خدا و باکره ابدی شناخته می‌شود. کاتولیک‌ها به او احترام ویژه‌ای قائل‌اند و او را واسطه فیض می‌دانند.
- ارتدکس: در ارتدکس نیز مریم را به‌عنوان مادر خدا می‌ستاید و نقش او را در نجات بشریت برجسته می‌کند.