اریحا: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۱ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۰۱:۳۲

برای بهبود صفحه، در قسمت بحث پیشنهادات خود را با منبع معتبر مطرح کنید تا بررسی و اعمال شود

اریحا

اریحا نام شهری است که در کتاب مقدس ذکر شده است. در ترجمه‌های عربی و برخی نسخه‌های فارسی از شکل اریحا استفاده می‌شود. این واژه در زبان عربی با ریشهٔ ریح به معنای بو یا عطر پیوند دارد. با این حال، نام اصلی این شهر از زبان عبری گرفته شده و در عبری یְרִיחוֹ (یِریحو) خوانده می‌شود که معادل پارسی آن یریخو است. استفاده از صورت اریحا در متون فارسی متأثر از ترجمه‌های عربی است و اشکالی در کاربرد آن ایجاد نمی‌کند.

ریشه‌شناسی

نام یریخو در زبان عبری به معنای شهر ماه یا عطرآگین است و ممکن است به پرستش ماه در دوران باستان اشاره داشته باشد یا به دلیل بوهای خوش گیاهان اطراف شهر باشد. این نام در متون کهن کنعانی نیز دیده می‌شود.

زبان	ریشه	تلفظ به فارسی
عبری	יְרִיחוֹ (Yərīḥō)	یریخو
یونانی	Ἱεριχώ (Ierichō)	ایریخو
آرامی	نامشخص (شبیه به عبری)	-

کاربرد در عهد عتیق

شهر اریحا نخستین شهری بود که بنی‌اسرائیل پس از عبور از رود اردن فتح کردند. این رویداد نماد ورود به سرزمین موعود است و نشان‌دهنده قدرت خداوند در برداشتن موانع است.^[۱] پیش از آن، جاسوسان به این شهر فرستاده شدند و توسط راحاب پناه داده شدند.^[۲] همچنین، در دوران موسی، به عنوان مرز سرزمین موعود اشاره شده است.^[۳] بعدها، این شهر بازسازی شد، هرچند با نفرین همراه بود.^[۴]

کاربرد در عهد جدید

در عهد جدید، اریحا صحنه چند رویداد مهم است. عیسی مسیح در نزدیکی این شهر، دو نابینا را شفا داد.^[۵] همچنین، داستان زکیوس(زکا)، باجگیر، در این شهر رخ داد که نشان‌دهنده رحمت مسیح به گناهکاران است.^[۶] parable سامری نیکو نیز در راه اورشلیم به اریحا اتفاق می‌افتد.^[۷] در رساله به عبرانیان، فرو ریختن دیوارهای اریحا به عنوان نماد ایمان ذکر شده است.^[۸]

پانویس

[1] یوشع فصل ۶ آیه ۱ تا ۲۷

[2] یوشع فصل ۲ آیه ۱ تا ۲۱

[3] اعداد فصل ۲۲ آیه ۱

[4] اول پادشاهان فصل ۱۶ آیه ۳۴

[5] انجیل به قلم متی فصل ۲۰ آیه ۲۹ تا ۳۴

[6] انجیل به قلم لوقا فصل ۱۹ آیه ۱ تا ۱۰

[7] انجیل به قلم لوقا فصل ۱۰ آیه ۳۰ تا ۳۷

[8] رساله به عبرانیان فصل ۱۱ آیه ۳۰

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-== معرفی کلی ==
+{{واژه}}
-'''[[اریحا]]''' (به [[عبری]]: יְרִיחוֹ؛ به [[یونانی]]: Ἱεριχώ؛ به [[عربی]]: أريحا) یکی از قدیمی‌ترین شهرهای مسکونی جهان و از نواحی تاریخی-دینی ذکرشده در [[کتاب مقدس]] است که در منطقهٔ [[کرانه باختری رود اردن]]، حدود ۲۵ کیلومتری شرق [[اورشلیم]] و در ارتفاع ۲۵۸ متری زیر سطح دریا قرار دارد.
-=== مختصات جغرافیایی ===
+==اریحا==
-* '''مختصات:'''
-{{Coord|31.8714|35.4437|display=title|type:city|region:PS|name=اریحا}}
-* [https://www.google.com/maps?q=31.8714,35.4437 نمایش در گوگل مپس]
-* [https://www.openstreetmap.org/?mlat=31.8714&mlon=35.4437 نمایش در OpenStreetMap]
-== نام‌شناسی و ریشه‌شناسی ==
+'''اریحا''' نام شهری است که در [[کتاب مقدس]] ذکر شده است. در ترجمه‌های عربی و برخی نسخه‌های فارسی از شکل اریحا استفاده می‌شود. این واژه در [[زبان عربی]] با ریشهٔ ریح به معنای بو یا عطر پیوند دارد. با این حال، نام اصلی این شهر از [[زبان عبری]] گرفته شده و در عبری یְרִיחוֹ (یِریحو) خوانده می‌شود که معادل پارسی آن یریخو است. استفاده از صورت اریحا در متون فارسی متأثر از ترجمه‌های عربی است و اشکالی در کاربرد آن ایجاد نمی‌کند.
-{| class="wikitable" style="width:100%"
+== ریشه‌شناسی ==
-|+ جدول ریشه‌شناسی تاریخی
-! زبان/دوره !! نام !! ریشه‌شناسی !! توضیحات
-|-
-| [[عبری کتاب مقدس]] || יְרִיחוֹ (Yeriḥo) || از ریشه "ירח" (Yareach) به معنای "ماه" یا "رایحه" || احتمالاً اشاره به پرستش ماه یا باغ‌های معطر منطقه
-|-
-| [[یونانی کوینه]] || Ἱεριχώ (Hierichō) || تلفظ یونانی نام عبری || در [[ترجمه هفتادگانی]] و [[عهد جدید]]
-|-
-| [[لاتین]] || Jericho || انتقال از یونانی || مورد استفاده در [[ولگاته]]
-|-
-| [[عربی]] || أريحا (Arīḥā) || مشتق از نام عبری || نام کنونی شهر
-|}
-== پیشینه تاریخی ==
+نام یریخو در زبان عبری به معنای شهر ماه یا عطرآگین است و ممکن است به پرستش ماه در دوران باستان اشاره داشته باشد یا به دلیل بوهای خوش گیاهان اطراف شهر باشد. این نام در متون کهن [[کنعان|کنعانی]] نیز دیده می‌شود.
-{| class="wikitable" style="width:100%"
-|+ جدول زمانی تاریخ اریحا
-! دوره تاریخی !! سال‌ها !! رویدادهای مهم
-|-
-| [[عصر نوسنگی]] || ۹۰۰۰–۶۰۰۰ ق.م || قدیمی‌ترین سکونتگاه با دیوارهای دفاعی و برج (تل السلطان)
-|-
-| [[عصر برنز]] || ۳۳۰۰–۱۲۰۰ ق.م || شهر تحت کنترل کنعانیان؛ رویدادهای کتاب یوشع
-|-
-| [[دوره هلنیستی]] || ۳۳۲–۶۳ ق.م || بازسازی توسط [[هرود بزرگ]]
-|-
-| [[دوره رومی]] || ۶۳ ق.م–۳۲۴ م || محل عبور [[عیسی]] در [[انجیل‌ها]]
-|}
-== در متون مقدس ==
+<div style="width:100%; overflow-x:auto; margin:15px 0;">
-{| class="wikitable" style="width:100%"
+  <table style="min-width:100%; border-collapse:collapse;">
-|+ ذکر اریحا در کتاب مقدس
+    <tr>
-! کتاب مقدس !! فصل:آیه !! رویداد یا روایت !! اهمیت
+      <th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">زبان</th>
-|-
+      <th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">ریشه</th>
-| [[سفر اعداد]] || ۲۲:۱ || اقامت بنی‌اسرائیل در موآب مقابل اریحا || آخرین اردوگاه قبل از ورود به سرزمین موعود
+      <th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">تلفظ به فارسی</th>
-|-
+    </tr>
-| [[کتاب یوشع]] || ۶:۱–۲۷ || [[سقوط اریحا]] به دست بنی‌اسرائیل || نخستین فتح در سرزمین کنعان
+    <tr>
-|-
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">عبری</td>
-| [[انجیل متی]] || ۲۰:۲۹–۳۴ || شفای دو مرد نابینا توسط عیسی || نشانه‌ای از مسيحای موعود
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">יְרִיחוֹ (Yərīḥō)</td>
-|}
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">یریخو</td>
+    </tr>
+    <tr>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">یونانی</td>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">Ἱεριχώ (Ierichō)</td>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">ایریخو</td>
+    </tr>
+    <tr>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">آرامی</td>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">نامشخص (شبیه به عبری)</td>
+      <td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">-</td>
+    </tr>
+  </table>
+</div>
-== باستان‌شناسی ==
+== کاربرد در عهد عتیق ==
-{| class="wikitable" style="width:100%"
-|+ کشفیات باستان‌شناسی اریحا
-! مکان کاوش !! سال‌ها !! یافته‌ها !! باستان‌شناس یا هیئت
-|-
-| تل السلطان || ۱۸۶۸، ۱۹۰۷–۱۹۱۱ || دیوارهای عصر نوسنگی، جمجمه‌های گچی || [[چارلز وارن]]، [[ارنست سیلین]]
-|-
-| قصر هشام || ۱۹۳۴–۱۹۴۸ || کاخ اموی با موزاییک‌های اسلامی || [[دیمتری برامکی]]
-|-
-| کنیسه شالوم || ۱۹۳۶ || موزاییک‌های یهودی با کتیبه‌های عبری || [[جان وینتر]]
-|}
-== تفاوت در تاریخ‌گذاری: دیدگاه ایمان مسیحی و یافته‌های باستان‌شناسی ==
+شهر اریحا نخستین شهری بود که [[قوم اسرائیل|بنی‌اسرائیل]] پس از عبور از [[رود اردن]] فتح کردند. این رویداد نماد ورود به [[سرزمین موعود]] است و نشان‌دهنده قدرت [[خداوند]] در برداشتن موانع است.<ref>[[یوشع فصل 6|یوشع فصل ۶ آیه ۱ تا ۲۷]]</ref> پیش از آن، جاسوسان به این شهر فرستاده شدند و توسط راحاب پناه داده شدند.<ref>[[یوشع فصل 2|یوشع فصل ۲ آیه ۱ تا ۲۱]]</ref> همچنین، در دوران [[موسی]]، به عنوان مرز [[سرزمین موعود]] اشاره شده است.<ref>[[اعداد فصل 22|اعداد فصل ۲۲ آیه ۱]]</ref> بعدها، این شهر بازسازی شد، هرچند با نفرین همراه بود.<ref>[[اول پادشاهان فصل 16|اول پادشاهان فصل ۱۶ آیه ۳۴]]</ref>
-کاوش‌های تل السلطان نشان می‌دهد اریحا از حدود '''۹۰۰۰ سال پیش از میلاد''' مسکونی بوده است، درحالی که طبق محاسبات سنتی مسیحی (مثل [[گاهشماری اشر]])، خلقت جهان حدود '''۴۰۰۴ ق.م''' رخ داده است. این تفاوت ۵۰۰۰ ساله با چهار دیدگاه الاهیاتی قابل توجیه است:
-=== ۱. دیدگاه تفسیر نمادین ===
+== کاربرد در عهد جدید ==
-[[اوریگن]] در [[درباره اصول]] (De Principiis 4.3) می‌نویسد: «روایت شش‌روزه آفرینش، درکی استعاری از حقیقت الهی، نه گزارش علمی».
-=== ۲. دیدگاه "تاریخ نجات" ===
+در [[کتاب مقدس - عهد جدید|عهد جدید]]، اریحا صحنه چند رویداد مهم است. [[عیسی]] [[مسیح]] در نزدیکی این شهر، دو نابینا را [[شفا]] داد.<ref>[[انجیل به قلم متی فصل 20|انجیل به قلم متی فصل ۲۰ آیه ۲۹ تا ۳۴]]</ref> همچنین، داستان زکیوس(زکا)، باجگیر، در این شهر رخ داد که نشان‌دهنده رحمت [[مسیح]] به گناهکاران است.<ref>[[انجیل به قلم لوقا فصل 19|انجیل به قلم لوقا فصل ۱۹ آیه ۱ تا ۱۰]]</ref> parable سامری نیکو نیز در راه [[اورشلیم]] به اریحا اتفاق می‌افتد.<ref>[[انجیل به قلم لوقا فصل 10|انجیل به قلم لوقا فصل ۱۰ آیه ۳۰ تا ۳۷]]</ref> در رساله به عبرانیان، فرو ریختن دیوارهای اریحا به عنوان نماد [[ایمان]] ذکر شده است.<ref>[[رساله به عبرانیان فصل 11|رساله به عبرانیان فصل ۱۱ آیه ۳۰]]</ref>
-[[کارل بارت]] در [[دگماتیک کلیسایی]] (III/1) تمایز قائل می‌شود بین تاریخ طبیعی و تاریخ نجات که در آدم و حوا تجلی یافته است.
-=== ۳. دیدگاه شکاف زمانی ===
-[[سایرس اسکوفیلد]] در [[تفسیر اسکوفیلد]] (۱۹۰۹) پیشنهاد کرد بین پیدایش ۱:۱ و ۱:۲ دوره‌ای طولانی وجود داشته که می‌تواند شامل تمدن اریحای نوسنگی باشد.
-=== ۴. دیدگاه تکامل خداباورانه ===
+== پانویس ==
-[[پیر تیلار دو شاردن]]، زمین‌شناس و الاهیدان، در [[پدیده انسان]] (۱۹۵۵) پیشنهاد کرد که خدا از فرایندهای طبیعی برای شکل‌دادن به حیات استفاده کرده است.
-== اهمیت مذهبی ==
+<references />
-* در [[یهودیت]]: نماد پیروزی بنی‌اسرائیل بر کنعانیان (یوشع ۶)
-* در [[مسیحیت]]: محل معجزه شفای نابینایان توسط عیسی (مرقس ۱۰:۴۶–۵۲)
+[[رده:واژه کتاب مقدس]]
-== منابع ==
+[[رده:واژه نامه کتاب مقدس]]
-۱. {{Cite book|last=Kenyon|first=Kathleen|title=Digging Up Jericho|publisher=Ernest Benn|year=1957|isbn=978-0510033118}}
-۲. {{Cite journal|last=Nigro|first=Lorenzo|title=The Italian-Palestinian Expedition to Tell es-Sultan|journal=Quaderni di Gerico|year=2006|volume=2|pages=13–76}}
-۳. {{Cite book|last=Albright|first=William F.|title=The Archaeology of Palestine|publisher=Penguin|year=1960|isbn=978-0226012670}}
-۴. {{Cite book|last=Wood|first=Bryant G.|title=Did the Israelites Conquer Jericho?|publisher=BAR|year=1990|isbn=978-0962152947}}
-۵. {{Cite book|last=Bartlett|first=John R.|title=Jericho|publisher=Lutterworth|year=1982|isbn=978-0718821985}}
-== پیوندهای داخلی ==
-* [[نبرد اریحا]]
-* [[دیوارهای اریحا]]
-* [[تمدن نوسنگی]]
-* [[هرود بزرگ]]
-* [[کنعان]]
-[[رده:شهرهای کتاب مقدس]]
-[[رده:باستان‌شناسی فلسطین]]
-[[رده:مکان‌های ذکر شده در انجیل]]
-[[رده:تاریخ خاور نزدیک باستان]]
-[[رده:میراث جهانی یونسکو در فلسطین]]