یهودا برادر یعقوب
یهودا تَدّی (به آرامی: Yehuda Tadday) یکی از حواریون دوازده‌گانه عیسی مسیح بود که در اناجیل و اعمال رسولان از او یاد شده است. نام او در برخی متون به صورت «لَبّایوس» یا «یهودا برادر یعقوب» نیز ذکر شده است. یهودا تَدّی در سنت مسیحی به عنوان مُبشر در مناطق مختلف، از جمله ارمنستان، شناخته می‌شود و به عنوان شهید نیز مورد احترام است. او اغلب با یهودای اسخریوطی اشتباه گرفته می‌شود، اما در متون مقدس به صراحت از او به عنوان فردی وفادار یاد شده است.
ریشه‌شناسی نام
نام «یهودا تَدّی» از دو بخش تشکیل شده است:
- یهودا (Yehuda): به معنای «ستوده» یا «شکرگزار» در عبری.
- تَدّی (Tadday): ریشه این واژه نامشخص است، اما ممکن است مرتبط با واژهٔ آرامی «taddà» به معنای «سینه» یا «قلب» باشد، که نشان‌دهندهٔ صمیمیت اوست.
| زبان | نگارش | ریشه | معنا | شواهد | منبع |
|---|---|---|---|---|---|
| عبری | יְהוּדָה | «YDH» (ستایش) | «ستوده» | پیدایش ۲۹:۳۵ | الگو:Harvard citation no brackets |
| آرامی | ܝܗܘܕܐ ܬܕܝ | ترکیبی از «یهودا» و «تَدّی» | احتمالاً «یهودای صمیمی» | متی ۱۰:۳ | الگو:Harvard citation no brackets |
زندگینامه
یهودا تَدّی در متی و مرقس به عنوان یکی از دوازده رسول نام برده شده است. برخی محققان او را با «یهودا، برادر عیسی» (ذکر شده در متی ۱۳:۵۵) یکی می‌دانند، اما این نظریه مورد اختلاف است.
| نسبت | نام | توضیحات | آیهٔ مربوط |
|---|---|---|---|
| پدر | احتمالاً حلفای | برخی او را برادر یعقوب پسر حلفای می‌دانند. | لوقا ۶:۱۶ |
| مادر | نامشخص | در سنت مسیحی، ممکن است از خویشان مریم باکره باشد. | — |
تبارشناسی
بر اساس سنت کلیسایی، یهودا تَدّی احتمالاً از نسل داوود بود. برخی منابع او را با خاندان شمعون مرتبط می‌دانند.
جدول زمانی زندگی
| دوره | مدت | رویدادهای کلیدی | مکان | منابع |
|---|---|---|---|---|
| اوایل زندگی | حدود ۱۰–۳۰ م | احتمالاً در جلیل زندگی می‌کرد. | جلیل | الگو:Harvard citation no brackets |
| دورهٔ رسالت | ۳۰–۳۳ م | همراهی با عیسی و موعظه. | فلسطین | متی ۱۰:۱–۴ |
| پس از عیسی | ۳۳–۶۵ م | موعظه در ارمنستان و شهادت. | ارمنستان | الگو:Harvard citation no brackets |
الهیات مسیحی
یهودا تَدّی در سنت‌های مختلف مسیحی به صورت متفاوتی تفسیر شده است.
| سنت | نقش شخصیت | نمادشناسی | متون کلیدی | منبع |
|---|---|---|---|---|
| کاتولیک | مبشر و شهید | تبر (نماد شهادت) | اعمال رسولان | الگو:Harvard citation no brackets |
| ارتودکس | قدیس و معجزه‌گر | کشتی (نماد موعظه) | سنن رسولان | الگو:Harvard citation no brackets |
| پروتستان | رسول وفادار | کتاب (نماد تعلیم) | متی ۱۰ | الگو:Harvard citation no brackets |
تأثیرات فرهنگی
- در هنر مسیحی، یهودا تَدّی اغلب با یک تبر به تصویر کشیده می‌شود (نماد شهادت او).
- در ادبیات قرون وسطی، او را به عنوان مبشر ارمنستان می‌شناسند.
- برخی کلیساهای ارمنستان مدعی نگهداری از آثار او هستند.
منابع
۱. الگو:Cite book ۲. الگو:Cite book ۳. الگو:Cite book