کندر
کُندُر (Frankincense)
کُندُر، از واژه‌های مهم نمادین در کتاب مقدس، به‌ویژه در متی فصل ۲ آیه ۱۱، جایی که مجوسیان به‌عنوان هدیه به مسیح نوزاد، طلا، کندر و مر تقدیم کردند. کندر در متون مقدس هم جنبهٔ عبادی دارد و هم نقش نمادین در تشخیص ماهیت مسیح.
ریشه‌شناسی و تلفظ
| زبان | شکل نوشتاری | تلفظ | توضیح ریشه‌شناختی |
|---|---|---|---|
| عبری | לְבוֹנָה (levonah) | لِوُوناه | از ریشه «לָבָן» (لاوان)، به معنای سفید، اشاره به رنگ دود حاصل از سوختن کندر. به معنای «صمغ خوشبو برای بخور» استفاده می‌شده‌است. |
| یونانی | λίβανος (libanos) | لیبانوس | مشتق از واژه سامی برای سفید یا بخور؛ در یونانی به معنای «بخور سفیدرنگ» و در متون مسیحی معمولاً به کندر اطلاق می‌شود. |
| فارسی | کُندُر | /kon-dor/ | واژه‌ای که از فارسی میانه وارد شده‌است و به نوعی صمغ گیاهی معطر گفته می‌شود که در آیین‌های مذهبی به کار می‌رفته‌است. |
شرح واژه
کندر، صمغی معطر است که از درختان جنس Boswellia به‌دست می‌آید و به‌ویژه در خاورمیانه و شمال آفریقا رشد می‌کند. در متون کتاب مقدس، کندر با مفاهیم عبادت، نیایش و مقام کاهنانه همراه است. در عهد قدیم، از کندر به‌عنوان بخور مقدس در معبد استفاده می‌شد و فقط برای پرستش یهوه به کار می‌رفت.
در متی فصل ۲ آیه ۱۱، کندر یکی از سه هدیه مجوسیان به مسیح است. این هدیه نماد کاهن بودن عیسی مسیح است، چراکه کندر برای پرستش و قربانی در معبد استفاده می‌شد. همچنین نشان می‌دهد که عیسی واسطه بین انسان و خداست.
کندر نشانهٔ پرستش است و نقش کاهنانهٔ مسیح را برجسته می‌سازد.
منابع کتاب مقدس
- انجیل به قلم متی فصل ۲ آیه ۱۱
- خروج فصل ۳۰ آیه ۳۴
- لاویان فصل ۲ آیه ۱
- لاویان فصل ۲۴ آیه ۷
- ارمیا فصل ۶ آیه ۲۰
- غزل غزل‌های سلیمان فصل ۳ آیه ۶
- مکاشفه یوحنا فصل ۵ آیه ۸
- مکاشفه یوحنا فصل ۸ آیه ۳
- اول تواریخ فصل ۹ آیه ۲۹
یادداشت‌ها و نکات تخصصی
- کندر در شریعت موسی در ترکیب بخور مقدس معبد بود و کاربرد عمومی نداشت؛ استفادهٔ آن در عبادت کاملاً اختصاصی بود.
- واژه عبری «לְבוֹנָה» در ترجمهٔ هفتادی (LXX) به λίβανος یونانی برگردانده شده که مستقیماً در ترجمه‌های لاتین و سپس انگلیسی و فارسی به «کندر» و معادل‌های آن ترجمه شد.
- برخی مفسران مانند یوحنای زرین‌دهان، کندر را اشاره‌ای به الوهیت مسیح دانسته‌اند، چرا که بخور تنها برای خدا استفاده می‌شد.
- در آیین کلیساهای کاتولیک و ارتدوکس، کندر همچنان در مراسم عشای ربانی و عبادت رسمی به‌کار می‌رود.
- کندر برخلاف مُر (که نماد مرگ و تدفین است)، حامل معنای حیات و شفاعت است و بر نقش همیشگی مسیح در شفاعت برای ایمانداران تأکید می‌کند.
- در مکاشفه (فصل ۸)، بخور همراه با دعای مقدسان به حضور خدا صعود می‌کند؛ این اشاره‌ای تمثیلی به کندر و عملکرد واسطه‌گری مسیح دارد.