رحبعام
رحبعام
رحبعام (به معنای "قوم به واسطه او بزرگ شده‌اند") چهارمین و آخرین پادشاه پادشاهی متحد اسرائیل و نخستین پادشاه پادشاهی یهودا بود. او پسر ارشد سلیمان و نعمه، نوه داوود نبی و بتشبع محسوب می‌شد. رحبعام با حکومت ۱۷ ساله خود (۹۳۱ تا ۹۱۳ پیش از میلاد) مسئول تقسیم پادشاهی اسرائیل به دو بخش شمالی و جنوبی شناخته می‌شود.[۱]
تقسیم پادشاهی
بحران جانشینی
پس از مرگ سلیمان، رحبعام به شکیم رفت تا تاجگذاری کند. یربعام بن نباط به نمایندگی از قبایل شمالی، کاهش مالیات و کار اجباری را خواستار شد. رحبعام با رد خواسته‌های مردم و تکیه بر مشاوران جوان، تهدید به افزایش فشارها کرد که منجر به شورش شد.[۲]
پیامدهای شورش
- سنگسار شدن ادورام (مسئور کار اجباری) توسط مردم
- فرار رحبعام به اورشلیم
- انتخاب یربعام به پادشاهی توسط ده قبیله شمالی
- باقی ماندن تنها قبایل یهودا، بنیامین و شمعون تحت حکومت رحبعام[۳]
سال‌های اولیه حکومت
تقویت پایه‌های قدرت
رحبعام در سه سال نخست پادشاهی با اقداماتی نظیر:
- ساخت ۴۰ شهر مستحکم شامل بیت‌لحم و حبرون
- تجهیز ارتش ۱۸۰٬۰۰۰ نفری
- جذب لاویان و کاهنان وفادار به اورشلیم
پادشاهی جنوبی را تقویت کرد.[۴]
جانشینی و خانواده
- تعیین ابیام به عنوان ولیعهد
- تأمین معیشت ۲۸ پسر دیگر از طریق مناصب حکومتی
- ازدواج‌های سیاسی با ۱۸ همسر و ۶۰ کنیز[۵]
زوال و سقوط
حمله شیشق فرعون
در سال پنجم پادشاهی، به دلیل رویگردانی از خداوند:
- شیشق فرعون مصر با ۱۲۰۰ ارابه و ۶۰٬۰۰۰ سرباز به یهودا حمله کرد
- غارت گنجینه‌های معبد و کاخ سلطنتی
- باقی ماندن تنها بخشی از ثروت سلیمان[۶]
انحراف مذهبی
- رواج پرستش در مکان‌های بلند
- ساخت بت‌های آشیره
- گسترش فحشای مذهبی و آیین‌های ناپسند[۷]
مرگ و میراث
رحبعام در ۵۸ سالگی درگذشت و در اورشلیم دفن شد. پسرش ابیام جانشین او گردید. تقسیم پادشاهی به عنوان مهمترین رویداد دوران حکومت او، زمینه‌ساز:
- تضعیف نظامی و اقتصادی هر دو پادشاهی
- از دست دادن موقعیت برتر منطقه‌ای
- آماده شدن شرایط برای تبعیدهای بعدی شد.[۸]