عیسی

عیسی

عیسی نامی است که در کتاب مقدس، به‌ویژه در عهد جدید، به شخصیت محوری ایمان مسیحی، یعنی عیسی مسیح، اشاره دارد، که مسیحیان او را به‌عنوان پسر خدا ، ناجی جهان و مسیح موعود می‌شناسند.

ریشه‌شناسی

نام عیسی در ترجمه‌های پارسی کتاب مقدس ، برای اشاره به عیسی مسیح استفاده شده است، با این حال، این واژه ریشه‌ای عربی دارد و جای کلمه عبری یِشوع ترجمه شده است.

• استفاده از واژه عیسی در ترجمه‌های پارسی کتاب مقدس ، نتیجه تأثیر زبان عربی اسلامی بر متون دینی در زبان پارسی بوده است.

به دیدگاه دانشنامه کتاب مقدس، معادل پارسی صحیح‌تر برای این نام می‌تواند تلفظ نام عبری یشوع باشد، که به ریشه عبری آن وفادارتر است.

• همانگونه که در بین مسیحیان عربزبان نیز نطدیک به ریشه نام اصلی یسوع مینویسند و میخوانند.
• نام یوشع نیز از لحاظ نوشتاری و تلفظ هم ریشه در نام یِشوع است و اگر نام یوشع نگهداشته است در ترجمه ها چه نیک است که نام یِشوع نیز نگداشته شود برای پارسی زبانان

جدول ریشه‌شناسی

زبان	ریشه	تلفظ
عبری	יֵשׁוּעַ (یِشوع)	Yeshua
یونانی	Ἰησοῦς (ایِسوس)	Iēsous
آرامی	ܝܫܘܥ (یِشوع)	Yeshu

- **عبری**: نام «یِشوع» (Yeshua) کوتاه‌شده «یِهوشوع» (Yehoshua) است که از دو بخش تشکیل شده: «یهوه» (نام خدا در عهد عتیق) و «شوع» (به معنای نجات). بنابراین، معنای تحت‌اللفظی آن «یهوه نجات‌دهنده است» یا «نجات از یهوه» است. این نام در عهد عتیق برای شخصیت‌هایی مانند یوشع بن‌نون، رهبر بنی‌اسرائیل پس از موسی، نیز به کار رفته است یوشع فصل ۱ آیه ۱.

- **یونانی**: در عهد جدید، نام عیسی به صورت «Ἰησοῦς» (Iēsous) ترجمه شده که معادل یونانی «یشوع» عبری است. این شکل یونانی در نسخه سبعینتا (ترجمه یونانی عهد عتیق) نیز برای یوشع بن‌نون استفاده شده بود. این نشان‌دهنده پیوستگی میان نام‌های عبری و یونانی در سنت کتاب مقدسی است.

- **آرامی**: در زبان آرامی، که زبان رایج یهودیان در زمان عیسی بود، نام او به صورت «ܝܫܘܥ» (Yeshu) تلفظ می‌شد. این شکل نزدیک به تلفظ عبری است و در برخی متون آرامی مسیحی نیز دیده می‌شود.

1. 1. 1. چرا «عیسی» در پارسی؟

واژه «عیسی» از طریق تأثیر زبان عربی وارد زبان پارسی شده است. در قرآن و متون اسلامی، نام عیسی به‌عنوان معادل عربی «یِشوع» به کار رفته و از آنجا به ترجمه‌های پارسی کتاب مقدس راه یافته است. این امر به دلیل نفوذ فرهنگی و زبانی عربی در منطقه پس از اسلام بوده است. با این حال، برای حفظ اصالت پارسی و وفاداری به ریشه عبری، استفاده از «یشوع» یا «یهوشوع» در متون پارسی می‌تواند دقیق‌تر باشد.

1. 1. زمینه تاریخی و فرهنگی

عیسی ناصری، که به عیسی مسیح معروف است، در حدود ۴ تا ۶ پیش از میلاد در بیت‌لحم یهودیه به دنیا آمد و در حدود ۳۰ تا ۳۳ میلادی در اورشلیم به صلیب کشیده شد. او در منطقه‌ای تحت حاکمیت امپراتوری روم و در میان جامعه یهودی زندگی می‌کرد. نام «یشوع» در آن زمان نامی رایج میان یهودیان بود و به دلیل معنای الاهیاتی آن (نجات‌دهنده) بسیار محبوب بود.

1. 1. 1. خانواده و پیشینه

بر اساس اناجیل، عیسی پسر مریم بود که از طریق روح‌القدس باردار شد انجیل به قلم متی فصل ۱ آیه ۱۸. یوسف، نامزد مریم، نقش پدر زمینی او را بر عهده گرفت. اناجیل شجره‌نامه عیسی را از طریق یوسف به داوود پادشاه و ابراهیم می‌رسانند، که این امر او را به‌عنوان مسیح موعود در سنت یهودی تأیید می‌کند انجیل به قلم متی فصل ۱ آیه ۱-۱۶.

1. 1. 1. کاربرد نام در عهد جدید

نام «عیسی» بیش از ۹۰۰ بار در عهد جدید ذکر شده است، اغلب همراه با القابی مانند «مسیح» (به معنای مسح‌شده)، «پسر خدا»، «پسر انسان» و «نجات‌دهنده». این القاب به نقش الاهیاتی او در ایمان مسیحی اشاره دارند. به عنوان مثال، فرشته به یوسف اعلام کرد که نام فرزند را «عیسی» بگذارد، زیرا «او قوم خود را از گناهانشان نجات خواهد داد» انجیل به قلم متی فصل ۱ آیه ۲۱.

1. 1. اهمیت الاهیاتی

نام عیسی در الاهیات مسیحی جایگاهی محوری دارد. در دیدگاه پروتستان، عیسی به‌عنوان دومین شخص تثلیث (پسر خدا) شناخته می‌شود که برای نجات بشریت از گناه به جسم درآمد، مصلوب شد، و از مردگان برخاست رساله اول به قرنتیان فصل ۱۵ آیه ۳-۴. نام او نه‌تنها هویت انسانی او را نشان می‌دهد، بلکه به نقش الاهی او به‌عنوان ناجی اشاره دارد.

1. 1. 1. دیدگاه‌های فرقه‌ای

- **پروتستان**: تأکید بر نقش عیسی به‌عنوان ناجی و میانجی میان خدا و انسان رساله اول به تیموتائوس فصل ۲ آیه ۵. - **کاتولیک**: علاوه بر ناجی بودن، عیسی به‌عنوان سر کلیسا و واسطه فیض الهی مورد احترام است. - **ارتدکس**: تأکید بر تجسد الاهی عیسی و اتحاد طبیعت الاهی و انسانی او. - **کالوینیسم و آرمینیانیسم**: هر دو بر نقش عیسی به‌عنوان ناجی تأکید دارند، اما در مورد دامنه نجات (انتخاب یا اختیار) اختلاف‌نظر دارند.

1. 1. معادل‌ها و اشکال دیگر

نام عیسی در زبان‌های مختلف اشکال متفاوتی دارد: - **انگلیسی**: Jesus - **لاتین**: Iesus - **عربی**: عيسى (ʿĪsā) - **عبری مدرن**: ישו (Yeshu)

در برخی متون یهودی غیرمسیحی، مانند تلمود، از عیسی با نام «یشو» یاد شده است، که گاهی لحنی تحقیرآمیز داشته است. با این حال، در مسیحیت، این نام با احترام و تقدس به کار می‌رود.

1. 1. نتیجه‌گیری

نام «عیسی» در کتاب مقدس، که ریشه در «یشوع» عبری دارد، نه‌تنها یک نام شخصی، بلکه نمادی از نجات الاهی است. این نام در فرهنگ مسیحی و به‌ویژه در الاهیات پروتستان، بیانگر هویت مسیح به‌عنوان ناجی و پسر خداست. با وجود استفاده از واژه عربی «عیسی» در ترجمه‌های پارسی، بازگشت به معادل پارسی «یشوع» می‌تواند به حفظ اصالت زبانی و پیوند با ریشه عبری کمک کند. این نام، با تاریخچه غنی و معنای عمیق خود، همچنان محور ایمان و الاهیات مسیحی است.