فقیران در روح
فقیران در روح
واژهٔ فقیران در روح عبارتی است که نخست در انجیل به قلم متی فصل ۵ آیه ۳ و همچنین با تفاوتی مفهومی در انجیل به قلم لوقا فصل ۶ آیه ۲۰ ذکر شده است. این عبارت بخشی از موعظهٔ بالای کوه است که توسط عیسی مسیح ایراد شد و نخستین بخش از مجموعهٔ خوشا به حال‌ها» در تعالیم اوست.
از دیدگاه الاهیاتی، «فقیران در روح» به معنای تواضع معنوی، آگاهی از فقر روحانی انسان، و وابستگی کامل به فیض خداوند است. این وضعیت، زمینهٔ پذیرش پادشاهی آسمانی و برخورداری از رحمت الهی را فراهم می‌سازد.
ریشه‌شناسی
عبارت فقیران در روح در متن یونانی عهد جدید از ترکیب واژهٔ «πτωχοί» (ptōchoi، فقیران) با عبارت داتیو «τῷ πνεύματι» (tō pneumati، در روح) ساخته شده است. این ساختار نحوی بر حالت درونی و وابستگی معنوی دلالت دارد. در عبری و آرامی نیز واژگانی مشابه وجود دارد که این حالت فروتنی را بیان می‌کنند.
| زبان | ریشه | تلفظ |
|---|---|---|
| عبری | עָנִי (ʿānî) | آنی |
| یونانی | πτωχός (ptōchos) | پتوخوس |
| آرامی | ܡܣܟܢܐ (meskena) | مِسکِنا |
- عبری (עָנִי): این واژه در عهد قدیم اغلب به معنای فقیر، فروتن یا نیازمند است و در متونی مانند مزامیر فصل ۳۴ آیه ۶ به کسانی اشاره دارد که به خدا پناه می‌برند.[۱]
- یونانی (πτωχός): به معنای فقیر مطلق، کسی که هیچ دارایی ندارد و کاملاً وابسته است. این واژه در برابر «πένης» (penēs) قرار دارد که به فقر نسبی اشاره دارد.
- آرامی (ܡܣܟܢܐ): در متون آرامی یهودی به معنای محتاج یا ناتوان به‌کار می‌رفته است و اشاره به وابستگی به خدا دارد.
زمینه تاریخی و فرهنگی
در فرهنگ یهودی قرن اول میلادی، فقر تنها به معنای کمبود مادی نبود، بلکه همراه با فروتنی، دعا و پناه آوردن به خدا تعبیر می‌شد. فقیران (ʿānî) در عهد قدیم به عنوان کسانی معرفی می‌شوند که در وضعیت ضعف و نیاز، به خدا به‌عنوان تنها تکیه‌گاه خود نظر دارند.[۲]
عیسی در گفتار بالای کوه، با تأکید بر واژهٔ در روح، بُعد معنوی فقر را برجسته کرد و آن را نشان فروتنی روحانی دانست. فقیران در روح کسانی‌اند که خود را از نظر روحانی تهی - خالی می‌بینند و به فیض خداوند کاملاً تکیه دارند.
کاربرد عملی برای ایمانداران
برای ایمانداران، فقر در روح یعنی شناخت ناتوانی روحانی و دوری از خودبینی. این مفهوم آنان را دعوت می‌کند تا با فروتنی، دعا، و تکیه بر خداوند زندگی کنند و از طریق ایمان به نجات در مسیح، پادشاهی خدا را جست‌وجو نمایند.[۳]
مفهوم فقیران در روح یکی از بنیادی‌ترین آموزه‌های عیسی مسیح است که بر تواضع معنوی و وابستگی به فیض خدا تأکید دارد. در الاهیات ، این عبارت به‌مثابهٔ شناخت ناتوانی انسان و ایمان به نجات از راه فیض تفسیر می‌شود و نقشی کلیدی در رشد روحانی ایمانداران ایفا می‌کند.