ترجمه هفتادگان
سبعینیه
سبعینیه(به معنای هفتاد ـ هفتادگان) (به لاتین: Septuagint، به یونانی: Ἡ μετάφρασις τῶν Ἑβδομήκοντα) ترجمه‌ای تاریخی از عهد قدیم عبری به زبان یونانی کوینه است که به‌عنوان اولین تلاش عمده برای ترجمه متون مقدس یهودی به زبانی غیر عبری شناخته می‌شود. این ترجمه برای ایمانداران مسیحی یونانی زبان اهمیت بسزایی داشت، زیرا به‌عنوان متن اصلی عهد قدیم برای مسیحیان یونانی‌زبان استفاده می‌شد. برای تأیید این اهمیت، از اعتقادنامه نیقیه استفاده شده است، زیرا این سند، که در شورای نیقیه (۳۲۵ میلادی) تدوین شد، در دوره‌ای که سبعینیه متن مرجع یونانی عهد قدیم برای مسیحیان بود.[۱]
تاریخچه
سبعینیه در قرن سوم پیش از میلاد، به دستور بطلمیوس دوم فیلادلفوس، حاکم بطلمیوسی مصر، توسط گروهی از عالمان یهودی در اسکندریه انجام شد. نام «سبعینیه» (به معنای «هفتاد») به این دلیل به این ترجمه اطلاق شد که طبق روایت رساله اریستیاس، هفتاد یا هفتاد و دو عالم یهودی در این کار مشارکت داشتند. این روایت تاریخی، که به‌عنوان منبعی کلیدی برای درک خاستگاه سبعینیه انتخاب شده، به دلیل شرح دقیق فرآیند ترجمه و اهمیت آن در دوره هلنیستی، در مطالعات کتاب مقدس ارزشمند است.[۲]
محتوای سبعینیه
سبعینیه شامل کتاب‌های عهد قدیم عبری و برخی کتاب‌های اضافی، معروف به اپوکریفا، مانند طوبیت، یهودیت، و مکابیان است که در متن عبری یافت نمی‌شوند. این کتاب‌های اضافی در سنت‌های کاتولیک و ارتدکس شرقی پذیرفته شده‌اند، اما در سنت پروتستان به‌عنوان غیررسمی تلقی شده و از canon رسمی حذف شدند. برای روشن کردن این موضع، از اعتراف‌نامه وست‌مینستر استفاده شده است، زیرا این سند، که در سال ۱۶۴۶ تدوین شد، دیدگاه پروتستان اصلاح‌شده درباره canon کتاب مقدس را به‌وضوح بیان می‌کند و متن عبری را بر سبعینیه ترجیح می‌دهد.[۳]
تحلیلی عمیق تر بر عذرا و پارثنوس
واژه «عذرا» (به عبری: עַלְمָה، تلفظ: almah) در اشعیا فصل ۷ آیه ۱۴ در متن عبری (متن ماسورتی) به معنای «زن جوان» یا «دختر» است. در فرهنگ یهودی، این واژه معمولاً به دختری باکره اشاره داشت، زیرا طبق قوانین ازدواج در آن زمان (مانند تثنیه فصل ۲۲ آیات ۱۳ تا ۲۱ و لاویان فصل ۲۱ آیه ۷ که بر باکرگی دختران پیش از ازدواج تأکید دارند)، انتظار می‌رفت دختران جوان پیش از ازدواج باکره باشند. مترجمان سبعینیه این واژه را به «پارثنوس» (παρθένος)، به معنای «باکره» (زنی که هرگز رابطه جنسی نداشته)، ترجمه کردند، که معنای اصلی «عذرا» را به‌درستی منتقل می‌کرد. با این حال، برای یونانی‌زبانان، که با زمینه فرهنگی یهودی و زبان عبری آشنا نبودند، «عذرا» ممکن بود صرفاً به معنای زن جوان فهمیده شود.
جایگاه در سنت پروتستان
در سنت پروتستان، سبعینیه به‌عنوان یک سند تاریخی ارزشمند است، اما متن عبری (متن ماسورتی) به‌عنوان مرجع اصلی عهد قدیم پذیرفته می‌شود. این موضع با استناد به اعتراف‌نامه وست‌مینستر تأیید می‌شود، زیرا این سند دیدگاه اصلاح‌شده درباره canon کتاب مقدس را به‌وضوح بیان می‌کند.[۳] سبعینیه همچنین بر نسخه‌های بعدی، مانند ترجمه ولگات لاتین توسط جروم ، تأثیر گذاشت، اگرچه جروم در برخی موارد به متن عبری نیز رجوع کرد. این تأثیر تاریخی با استناد به رساله اریستیاس تأیید می‌شود، زیرا این سند جزئیات فرآیند ترجمه و تأثیرات فرهنگی آن را شرح می‌دهد.[۲]