خروج
خروج
ریشه‌شناسی
نام کتاب در زبان عبری «شموت» (שמות) به معنای «نام‌ها» است که از اولین کلمات کتاب گرفته شده: «و این هستند نام‌های پسران اسرائیل...». در یونانی با عنوان «Ἔξοδος» (خروج) شناخته می‌شود که به رویداد مرکزی کتاب اشاره دارد.
ساختار کتاب
کتاب خروج را می‌توان به سه بخش اصلی تقسیم کرد:
| بخش | فصل‌ها | محتوای اصلی |
|---|---|---|
| اسارت در مصر | ۱–۱۲ | ظلم فرعون، تولد موسی، مأموریت الهی |
| خروج و عبور از دریای سرخ | ۱۳–۱۸ | ضربات مصر، عبور معجزه‌آسا، سرگردانی در بیابان |
| عهد در سینا | ۱۹–۴۰ | ده فرمان، ساخت خیمه عبادت، قوانین شرعی |
شخصیت‌های اصلی
موسی
موسی (به عبری: מֹשֶׁה) مهم‌ترین چهره کتاب خروج است. او از قبیله لاوی بود و توسط دختر فرعون در نیل پیدا شد (خروج ۲:۱–۱۰). او پس از دریافت مأموریت الهی در کوه حوریب (خروج ۳)، قوم اسرائیل را از مصر خارج کرد.
هارون
هارون برادر بزرگتر موسی و اولین کاهن اعظم اسرائیل بود. او در رویدادهای مهمی مانند عصای تبدیل به مار (خروج ۷:۸–۱۳) و گوساله طلایی (خروج ۳۲) نقش داشت.
فرعون
فرعون در کتاب خروج نام مشخصی ندارد، اما بر اساس روایات، احتمالاً مربوط به رامسس دوم یا مرنپتاه از دودمان نوزدهم مصر است.
الهیات مسیحی
دیدگاه پروتستان
در الهیات پروتستان، خروج نماد نجات الهی و رستگاری توسط ایمان است. مارتین لوتر از این کتاب برای تأکید بر «برده‌داری گناه» و «رهایی در مسیح» استفاده کرد.
دیدگاه کاتولیک
کاتولیک‌ها بر نقش کلیسا به عنوان «اسرائیل جدید» و اهمیت قوانین اخلاقی ده فرمان تأکید دارند.
دیدگاه ارتودکس
در سنت ارتودکس، خروج به‌عنوان پیش‌نمایش رستاخیز مسیح تفسیر می‌شود، به ویژه رویداد عبور از دریای سرخ که نماد تعمید است.
مکان‌های مهم
| نام باستانی | نام امروزی | رویداد مرتبط |
|---|---|---|
| جوشن (رعمسس) | منطقه دلتای نیل، مصر | اسارت بنی‌اسرائیل |
| دریای سرخ (یام سوف) | احتمالاً خلیج سوئز | عبور معجزه‌آسا |
| کوه سینا (حوریب) | کوه موسی، شبه‌جزیره سینا | دریافت ده فرمان |
منابع
۱. Bright, John. A History of Israel. Westminster John Knox Press, 2000. ۲. Childs, Brevard S. The Book of Exodus: A Critical, Theological Commentary. Westminster Press, 1974. ۳. Sarna, Nahum M. Exploring Exodus: The Heritage of Biblical Israel. Schocken Books, 1986. ۴. Cassuto, Umberto. A Commentary on the Book of Exodus. Magnes Press, 1967. ۵. Durham, John I. Exodus. Word Biblical Commentary, 1987. ۶. Fretheim, Terence E. Exodus: Interpretation Commentary. John Knox Press, 1991. ۷. Hamilton, Victor P. Exodus: An Exegetical Commentary. Baker Academic, 2011. ۸. Meyers, Carol. Exodus. Cambridge University Press, 2005. ۹. Stuart, Douglas K. Exodus. B&H Publishing Group, 2006. ۱۰. Enns, Peter. Exodus. NIV Application Commentary, 2000.