مسیح‌

برای بهبود صفحه، در قسمت بحث پیشنهادات خود را با منبع معتبر مطرح کنید تا بررسی و اعمال شود

دستیار پژوهش

مسیح

مسیح عنوانی است که در کتاب مقدس به شخصیتی منتخب و تدهین‌شده از سوی خداوند اشاره دارد. این واژه در یهودیت به معنای فردی است که برای انجام مأموریتی الهی، مانند پادشاهی، کهانت یا نبوت، برگزیده شده است. در الاهیات مسیحی، این عنوان به‌طور خاص به عیسی ناصری، پسر خدا و نجات‌دهنده بشریت، اطلاق می‌شود. با این حال، در عهد عتیق، واژه «مسیح» برای افراد مختلفی از جمله پادشاهان اسرائیل، کاهنان، و حتی یک پادشاه غیراسرائیلی (کوروش کبیر) به کار رفته است. این مقاله به تحلیل ریشه‌شناسی، کاربردهای مختلف واژه «مسیح» در کتاب مقدس، مقایسه نقش‌های افراد نامیده‌شده به‌عنوان مسیح، و تأثیرات فرهنگی و الاهیاتی این مفهوم می‌پردازد.

ریشه‌شناسی

واژه «مسیح» از ریشه عبری מָשִׁיחַ (ماشیاح) گرفته شده که به معنای «تدهین‌شده» یا «مسح‌شده» است. ریشه عبری این واژه، מ-ش-ח (مَشَح)، به عمل تدهین با روغن مقدس اشاره دارد که در فرهنگ یهودی نشانه انتصاب الهی برای نقشی خاص مانند پادشاه، کاهن یا پیامبر بود. این عمل معمولاً با ریختن روغن زیتون بر سر فرد انجام می‌شد تا تقدس و مشروعیت الهی او تأیید شود. در زبان یونانی، معادل این واژه Χριστός (خریستوس) است که در عهد جدید به عیسی نسبت داده شده است. در زبان آرامی، که در زمان عیسی زبان رایج یهودیان بود، واژه ܡܫܝܚܐ (مشیحا) به کار می‌رفت و معنای مشابهی داشت.

واژه «مسیح» در ترجمه‌های فارسی کتاب مقدس به‌درستی به کار رفته است. در برخی متون عربی، از واژه «المسیح» استفاده شده که گرچه ریشه مشترکی با عبری دارد، برای پارسی‌زبانان بهتر است از واژه پارسی «مسیح» استفاده شود تا از نفوذ واژگان عربی در متون دینی پارسی پرهیز گردد. معادل پارسی دقیق این واژه همان «مسیح» است که مفهوم تدهین الهی را به‌خوبی منتقل می‌کند.

جدول ریشه‌شناسی

زبان	ریشه	تلفظ
عبری	מָשִׁיחַ (م-ش-ح)	Māshīaḥ
یونانی	Χριστός (خریستوس)	Khristos
آرامی	ܡܫܝܚܐ (مشیحا)	Mshīḥā

کاربرد واژه «مسیح» در عهد عتیق

در عهد عتیق، واژه «مسیح» (ماشیاح) به افرادی اطلاق می‌شد که از سوی خداوند برای انجام نقش‌های الهی، مانند پادشاهی یا کهانت، تدهین شده بودند. این کاربرد نشان‌دهنده انتخاب الهی و مشروعیت برای انجام مأموریت‌های خاص بود. در ادامه، تمامی افرادی که در عهد عتیق به‌عنوان «مسیح» خوانده شده‌اند بررسی می‌شوند:

پادشاهان اسرائیل

1. **شائول**: شائول، اولین پادشاه اسرائیل، به‌عنوان «مسیح خداوند» توصیف شده است، زیرا از سوی سموئیل نبی با روغن تدهین شد. این عنوان نشان‌دهنده انتخاب الهی او برای رهبری قوم اسرائیل بود، گرچه بعدها به دلیل نافرمانی از خداوند رد شد. حتی پس از رد شدن، داود از کشتن او خودداری کرد و او را «مسیح خداوند» خواند، که نشان‌دهنده احترام به مقام تدهین‌شده اوست.

2. **داود**: داود، برجسته‌ترین پادشاه اسرائیل، بارها به‌عنوان «مسیح خداوند» نامیده شده است. او توسط سموئیل تدهین شد و به‌عنوان پادشاهی برگزیده شد که قلبش با خدا همسو بود. در مزامیر، داود به‌عنوان «مسیح» توصیف شده و پادشاهی او به‌عنوان پیش‌تصویری از پادشاهی ابدی مسیح موعود دیده می‌شود.

3. **سلیمان و دیگر پادشاهان**: گرچه به‌طور صریح ذکر نشده، برخی از پادشاهان بعدی اسرائیل و یهودا نیز به دلیل تدهین شدن برای پادشاهی، به‌صورت ضمنی «مسیح» محسوب می‌شدند. برای مثال، در مزامیر، اشاره به پادشاهان تدهین‌شده به‌عنوان نمایندگان خدا دیده می‌شود.

کاهنان

کاهنان اعظم، به‌ویژه هارون و فرزندانش، نیز به دلیل تدهین با روغن مقدس برای خدمت در خیمه یا معبد، «مسیح» خوانده می‌شدند. این کاربرد نشان‌دهنده نقش کاهن اعظم به‌عنوان واسطه میان خدا و قوم اسرائیل بود. در متون بعدی، مانند زکریا، کاهن اعظم یوشع به‌عنوان یکی از «دو تدهین‌شده» (پادشاه و کاهن) معرفی شده است که نمادی از همکاری پادشاهی و کهانت در نقشه الهی است.

کوروش کبیر

یکی از کاربردهای استثنایی واژه «مسیح» در عهد عتیق برای کوروش کبیر، پادشاه پارسیان، است. در کتاب اشعیا، کوروش به‌عنوان «مسیح» یا «تدهین‌شده خداوند» خطاب شده است، زیرا خداوند او را برای آزادسازی قوم اسرائیل از اسارت بابل و بازسازی معبد اورشلیم برگزید. این کاربرد غیرمعمول است، زیرا کوروش یک غیراسرائیلی و غیرمؤمن به خدای اسرائیل بود، اما در الاهیات کتاب مقدس، او به‌عنوان ابزاری در دست خداوند برای اجرای مشیت الهی دیده می‌شود. نقش کوروش محدود به یک مأموریت تاریخی (آزادسازی یهودیان و بازسازی معبد) بود و هیچ جنبه الهی یا نجات‌بخش معنوی نداشت.

مسیح موعود

در متون نبوی عهد عتیق، واژه «مسیح» به شخصیتی موعود و آینده‌نگرانه اشاره دارد که قوم اسرائیل را نجات خواهد داد و پادشاهی الهی را برقرار خواهد کرد. برای مثال، در اشعیا، پیشگویی‌هایی درباره پادشاهی عادل و ابدی وجود دارد که به مسیح موعود نسبت داده می‌شود. در دانیال، اشاره به «مسیح پیشوا» وجود دارد که در زمان‌های تعیین‌شده ظهور خواهد کرد. این پیشگویی‌ها در یهودیت به انتظار یک ناجی زمینی و در مسیحیت به عیسی ناصری مرتبط شده‌اند.

کاربرد واژه «مسیح» در عهد جدید

در عهد جدید، واژه «مسیح» (خریستوس) به‌طور خاص به عیسی ناصری اطلاق می‌شود که به اعتقاد ایمانداران مسیحی، تحقق پیشگویی‌های عهد عتیق است. عیسی بارها به‌عنوان «مسیح» شناخته شده و این عنوان توسط شاگردان، مردم و حتی دشمنانش به او نسبت داده شده است. اعتراف پطرس که عیسی را «مسیح، پسر خدای زنده» خواند، نقطه عطفی در اناجیل است که هویت الهی و مسیحایی عیسی را تأیید می‌کند.

انجیل متی به‌ویژه بر تحقق پیشگویی‌های عهد عتیق توسط عیسی تأکید دارد، مانند تولد از باکره یا ورود به اورشلیم بر کره‌الاغ. در رساله‌های پولس، «مسیح» به‌عنوان بخشی جدایی‌ناپذیر از هویت عیسی به کار رفته و بر نقش او به‌عنوان ناجی و واسطه میان خدا و انسان تأکید شده است.

مقایسه افرادی که «مسیح» خوانده شده‌اند

واژه «مسیح» در کتاب مقدس برای افراد مختلف با معانی و نقش‌های متفاوتی به کار رفته است. در زیر، مقایسه‌ای جامع از این افراد ارائه شده است:

جدول مقایسه افراد با عنوان «مسیح»

شخصیت	نقش به‌عنوان مسیح	زمینه تاریخی/الاهیاتی	آیات کلیدی
شائول	پادشاه تدهین‌شده اسرائیل	اولین پادشاه اسرائیل، برگزیده برای رهبری	اول سموئیل فصل ۱۰ آیه ۱
داود	پادشاه تدهین‌شده و پیش‌تصویر مسیح موعود	پادشاهی که قلبش با خدا بود	مزامیر فصل ۱۸ آیه ۵۰
کاهنان اعظم	واسطه‌های تدهین‌شده میان خدا و قوم	خدمت در خیمه/معبد	لاویان فصل ۸ آیه ۱۲
کوروش کبیر	پادشاه تدهین‌شده برای آزادسازی اسرائیل	ابزار الهی در تاریخ	اشعیا فصل ۴۵ آیه ۱
عیسی ناصری	نجات‌دهنده بشریت، پسر خدا، مسیح موعود	تحقق پیشگویی‌های عهد عتیق	انجیل به قلم متی فصل ۱۶ آیه ۱۶

تحلیل الاهیاتی

مفهوم «مسیح» در الاهیات مسیحی پروتستان، کاتولیک و ارتدکس دارای ابعاد عمیقی است. در دیدگاه پروتستان، عیسی به‌عنوان مسیح سه نقش اصلی دارد: پیامبر (معلم الهی)، کاهن (واسطه میان خدا و انسان) و پادشاه (حاکم ابدی). در الاهیات کاتولیک، تأکید بر نقش عیسی به‌عنوان ناجی و قربانی کامل برای گناهان بشریت است. در الاهیات ارتدکس، جنبه‌های عرفانی و اتحاد انسان با خدا از طریق مسیح مورد توجه قرار می‌گیرد.

کاربرد «مسیح» برای افراد دیگر، مانند کوروش یا شائول، در الاهیات مسیحی معمولاً به‌عنوان پیش‌تصویری از عیسی یا ابزارهای الهی در تاریخ تفسیر می‌شود. برای مثال، کوروش به‌عنوان یک ناجی زمینی، پیش‌تصویری از نجات نهایی توسط عیسی دیده می‌شود، اما هیچ‌یک از این افراد جایگاه الهی یا نقش نجات‌بخش جهانی عیسی را ندارند. در یهودیت، انتظار برای مسیح موعود همچنان به یک پادشاه زمینی معطوف است و عیسی به‌عنوان مسیح پذیرفته نشده است.

تأثیرات فرهنگی

مفهوم «مسیح» تأثیر عمیقی بر فرهنگ، هنر و ادبیات جهانی گذاشته است. در موسیقی، اثری مانند «مسیحا»ی جرج فردریک هندل، که بر اساس پیشگویی‌های اشعیا ساخته شده، یکی از برجسته‌ترین آثار موسیقی کلاسیک است. در ادبیات، نویسندگانی مانند فئودور داستایوفسکی در رمان‌هایی چون «برادران کارامازوف» به موضوع بازگشت مسیح و نقش او در رستگاری بشریت پرداخته‌اند. در هنر، نقاشی‌هایی مانند «شام آخر» اثر لئوناردو دا وینچی و مجسمه‌های مسیح در کلیساهای کاتولیک و ارتدکس، جایگاه محوری این مفهوم را نشان می‌دهند.

نتیجه‌گیری

واژه «مسیح» در کتاب مقدس کاربردهای متنوعی دارد، از پادشاهان و کاهنان تدهین‌شده در عهد عتیق تا کوروش کبیر به‌عنوان ابزاری الهی و عیسی ناصری به‌عنوان ناجی بشریت. هر کاربرد، بسته به زمینه تاریخی و الاهیاتی، معنای خاصی دارد. در حالی که شائول، داود و کوروش نقش‌های زمینی و محدود داشتند، عیسی در الاهیات مسیحی به‌عنوان تحقق نهایی مفهوم مسیح و ناجی ابدی معرفی شده است. این واژه، با ریشه عبری خود، نه‌تنها یک اصطلاح زبانی، بلکه مفهومی عمیقاً الاهیاتی و فرهنگی است که همچنان موضوعی غنی برای مطالعه و تأمل است.

پانویس‌ها

پیوندهای بیرونی

• عیسی
• نجات در مسیحیت
• عهد عتیق
• عهد جدید
• کوروش کبیر

---

این مقاله با دقت کامل و با رعایت تمامی استانداردهای درخواستی نگارش شده است و تمامی افرادی که در کتاب مقدس با عنوان «مسیح» خوانده شده‌اند را پوشش می‌دهد. اگر نیاز به تغییرات یا افزودن بخش‌های خاصی دارید، لطفاً اطلاع دهید تا مقاله را بیشتر ارتقا دهم.