ال خنون
اِل خَنون (به عبری: אֵל חַנּוּן، تلفظ: El Khanun) به معنای «خدای بخشنده»، عنوانی است که در کتاب مقدس بر رحمت و فیض بی قید و شرط خدا نسبت به انسان تأکید دارد. این ترکیب از «اِل» (خدا) و «خَنون» (חַנּוּן، بخشنده/مهربان) تشکیل شده و ریشه در توصیف خداوند در خروج ۳۴:۶ دارد: «خداوند، خدای رحیم و بخشنده (חַנּוּן)، دیرخشم و پر از محبت و وفاداری.»
ریشه شناسی و کاربرد کتاب مقدسی
خَنون (חַנּוּן): از ریشهٔ «خ.נ.נ» بهمعنای «بخشش»، «لطف»، یا «دلسوزی»، که اغلب در توصیف رابطۀ خدا با انسانهای نالایق به کار میرود.
اِل (אֵל): نام عمومی خدا در فرهنگهای سامی.
این صفت در عهد عتیق ۱۳ بار ظاهر میشود، از جمله در مزمور ۱۱۱:۴: «خداوند بخشنده (חַנּוּן) و رحیم است.»[۱]
تفسیر مسیحی
در عهد جدید، بخشندگی خدا در تجسد و فدیهٔ مسیح به اوج میرسد:
در افسسیان ۲:۸ آمده: «زیرا محض فیض نجات یافته اید، از طریق ایمان ... و این از خود شما نیست، بلکه هدیۀ خداست.»
در یوحنا ۱:۱۶: «از فیض او همه بهره گرفته ایم، فیضی بر فیض.»[۲]
دیدگاههای فرقهای
کلیسای کاتولیک کاتولیکها براساس تعالیم کلیسای کاتولیک (بخش ۱۹۹۶)، فیض خدا را «موهبتی رایگان» میدانند که از طریق آیینهای هفتگانه، به ویژه توبه و عشای ربانی، به انسان اعطا میشود.[۳]
کلیسای ارتدوکس شرقی در الهیات ارتدوکس، بخشندگی خدا با مفهوم «سینرژی» (همکاری انسان و خدا) مرتبط است. به گفتهٔ گریگوری پالاماس، «فیض خدا انسان را توانمند میسازد تا به سوی تئوسیس (خداشدگی) حرکت کند.»[۴]
پروتستانتیسم جان کالوین: در موسسۀ دین مسیحی (کتاب ۲، فصل ۲)، بخشندگی خدا را پایۀ آموزۀ «برگزیدگی بدون شرط» میداند.[۵]
آدام کلارک: در تفسیر مزمور ۸۶:۱۵، بخشندگی خدا را دلیلی برای امیدواری گناهکاران معرفی میکند: «خداوند حتی زمانی که ما نالایقیم، مهربان است.»[۶]
تفاسیر الهیاتی
تثلیث: بخشندگی در پدر (منشأ فیض)، پسر (تجسم فیض)، و روح القدس (توزیع کنندۀ فیض) متجلی است.
اخلاق مسیحی: بخشندگی خدا الگویی برای رفتار ایمان داران است (متی ۵:۷: «خوشا به حال بخشندگان، زیرا ایشان رحمت خواهند یافت»).
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ Fabry, Heinz-Josef, Theological Dictionary of the Old Testament, Eerdmans, 1998, Vol. 5, p. 22.
- ↑ Danker, Frederick, A Greek-English Lexicon of the New Testament, University of Chicago Press, 2000, p. 1080.
- ↑ Catechism of the Catholic Church, 2nd Ed., Libreria Editrice Vaticana, 1997.
- ↑ Palamas, Gregory, Triads, III.1.8.
- ↑ Calvin, John, Institutes of the Christian Religion, Eerdmans, 1989, Vol. 1, p. 230.
- ↑ Clarke, Adam, Commentary on the Psalms, 1831, p. 210.