ابراهیم
ابراهیم
ابراهیم (به عبری: אַבְרָהָם، تلفظ: اَوْراهام)، یکی از برجستهترین شخصیتهای عهد عتیق و نیای بزرگ ادیان ابراهیمی (یهودیت، مسیحیت، و اسلام) است. او در پیدایش فصل ۱۲ به دلیل ایمان و اطاعتش از خدا به پدر ایمان شهرت دارد.
ریشهشناسی
نام ابراهیم در عهد عتیق ابتدا بهصورت «ابرام» (אַבְרָם) ظاهر میشود و سپس به «ابراهیم» تغییر مییابد[۱]. این تغییر نام نشانهای از عهد خدا با او و وعدهای برای تبدیل او به «پدر ملتهای بسیار» است.
- عبری,אַבְרָם (ابرام) / אַבְרָהָם (ابراهیم),Avram / Avraham
- یونانی,Ἀβραάμ,Abraam
- آرامی,ܐܒܪܗܡ,Avraham
معادلهای تاریخی
نامهای مشابه ابرام در متون باستانی مانند A-ba-am-ra-ma در کتیبههای اکدی (قرن ۱۹ پیش از میلاد) و A-bi-ra-mì در متون اوگاریتی یافت شدهاند که به معنای پدر والا یا پدر دوستداشتنی هستند. این شباهتها نشاندهنده استفاده گسترده از این نام در فرهنگهای سامی است.
زندگی ابراهیم
زندگی ابراهیم در پیدایش فصلهای ۱۲ تا ۲۵ روایت شده و شامل مراحل کلیدی زیر است:
تولد و خاندان
ابراهیم، با نام اصلی ابرام، پسر تارح و برادر ناحور و هاران بود[۲]. او در شهر اور کلدانیان (بینالنهرین) متولد شد و با سارای (بعدها ساره)، خواهر ناتنی خود، ازدواج کرد[۳]. خانوادهاش به حران مهاجرت کردند، جایی که خدا او را برای سفر به کنعان فراخواند[۴].
فراخوانی و مهاجرت
در سن ۷۵ سالگی، خدا به ابرام دستور داد تا به سرزمین کنعان برود و وعده داد که او را به قومی بزرگ تبدیل کند[۵]. او به همراه سارای و برادرزادهاش لوط به کنعان مهاجرت کرد و در شکیم قربانگاهی برای خدا ساخت[۶].
سفر به مصر
به دلیل قحطی در کنعان، ابرام به مصر رفت و از ترس جانش، سارای را خواهر خود معرفی کرد[۷]. این تصمیم منجر به مشکلات موقتی شد، اما خدا سارای را حفظ کرد و آنها با ثروت به کنعان بازگشتند.
جدایی از لوط و نبرد
ابرام و لوط به دلیل اختلاف بر سر چراگاه از هم جدا شدند[۸]. لوط به سدوم رفت، اما پس از اسارتش در جنگ، ابرام با ۳۱۸ نفر از خدمتکارانش او را نجات داد[۹].
عهد با خدا
خدا با ابرام عهد بست که نسلی بیشمار به او عطا کند و سرزمین کنعان را به او بدهد[۱۰]. به دلیل نازایی سارای، او کنیز خود هاجر را به ابرام داد که از او اسماعیل متولد شد[۱۱]. در ۹۹ سالگی، خدا نام او را به ابراهیم و نام سارای را به ساره تغییر داد و ختنه را بهعنوان نشانه عهد معرفی کرد[۱۲].
تولد اسحاق و امتحان بزرگ
ساره در ۹۰ سالگی اسحاق را زایید[۱۳]. پس از آن، هاجر و اسماعیل به خواست ساره از خانه رانده شدند[۱۴]. در بزرگترین امتحان ایمان ابراهیم، خدا از او خواست اسحاق را قربانی کند، اما در لحظه آخر فرشتهای مانع شد و قوچی بهجای اسحاق قربانی شد[۱۵].
مرگ و دفن
ابراهیم در ۱۷۵ سالگی درگذشت و در غار مکفیلا در حبرون، کنار ساره، دفن شد[۱۶]. او علاوه بر اسماعیل و اسحاق، از همسر دوم خود، قطوره، نیز فرزندانی داشت[۱۷].
اهمیت الاهیاتی
ابراهیم در الاهیات مسیحی پروتستان بهعنوان الگوی ایمان و اطاعت شناخته میشود. در رومیان فصل ۴ آیات ۱-۳، پولس رسول ایمان ابراهیم را نمونهای از پارسایی از طریق ایمان (نه اعمال) معرفی میکند[۱۸]. در عبرانیان فصل ۱۱ آیات ۸-۱۹، او بهعنوان مردی که به وعدههای خدا حتی در برابر ناممکنها اعتماد کرد، ستایش شده است[۱۹].
دیدگاههای فرقهای
پروتستان: ابراهیم بهعنوان پدر ایمان و نمونهای از توجیه بهوسیله ایمان (نه قانون) دیده میشود. کاتولیک: علاوه بر ایمان، بر اطاعت ابراهیم از خدا و نقش او در تاریخ نجات تأکید میشود. ارتدکس: ابراهیم بهعنوان پیشتصویر مسیح و نمونهای از تسلیم به اراده خدا مورد احترام است.
ابراهیم در ادیان دیگر
در یهودیت، ابراهیم نیای بنیاسرائیل و بنیانگذار عهد با خداست. در اسلام، او بهعنوان پیامبر اولوالعزم، بتشکن، و سازنده کعبه شناخته میشود و نامش در ۲۵ سوره قرآن ذکر شده است. تفاوت کلیدی در روایت اسلامی این است که قربانی ابراهیم، اسماعیل معرفی شده، نه اسحاق.
تحلیل تاریخی و باستانشناسی
هیچ مدرک باستانشناختی مستقیمی برای وجود تاریخی ابراهیم وجود ندارد، و برخی پژوهشگران او را شخصیتی افسانهای میدانند که برای مشروعیتبخشی به ادعای بنیاسرائیل بر سرزمین کنعان خلق شده است. بااینحال، داستانهای او با فرهنگهای سامی منطقه سازگار است و ممکن است از سنتهای شفاهی باستانی سرچشمه گرفته باشد.
نتیجهگیری
ابراهیم بهعنوان نماد ایمان، اطاعت، و عهد با خدا، جایگاهی بینظیر در ادیان ابراهیمی دارد. زندگی او، از فراخوانی در اور تا امتحان قربانی اسحاق، درسهایی از اعتماد به خدا و تسلیم در برابر اراده او ارائه میدهد. نام او، چه بهصورت «اَوْرَهام» در عبری یا «ابراهیم» در فارسی، یادآور وعده الهی برای برکت به همه ملتهاست.
پانویس
- ↑ پیدایش فصل ۱۷ آیه ۵
- ↑ پیدایش فصل ۱۱ آیه ۲۶
- ↑ پیدایش فصل ۲۰ آیه ۱۲
- ↑ پیدایش فصل ۱۲ آیه ۱
- ↑ پیدایش فصل ۱۲ آیات ۱-۳
- ↑ پیدایش فصل ۱۲ آیه ۷
- ↑ پیدایش فصل ۱۲ آیات ۱۰-۲۰
- ↑ پیدایش فصل ۱۳ آیات ۵-۱۲
- ↑ پیدایش فصل ۱۴ آیات ۱۴-۱۶
- ↑ پیدایش فصل ۱۵ آیات ۴-۵
- ↑ پیدایش فصل ۱۶ آیه ۱۵
- ↑ پیدایش فصل ۱۷ آیات ۵، ۱۵، ۱۰-۱۲
- ↑ پیدایش فصل ۲۱ آیات ۱-۳
- ↑ پیدایش فصل ۲۱ آیات ۹-۱۴
- ↑ پیدایش فصل ۲۲ آیات ۱-۱۳
- ↑ پیدایش فصل ۲۵ آیات ۷-۱۰
- ↑ پیدایش فصل ۲۵ آیات ۱-۴
- ↑ رومیان فصل ۴ آیات ۱-۳
- ↑ عبرانیان فصل ۱۱ آیات ۸-۱۹