پرش به محتوا

ابراهیم: تفاوت میان نسخه‌ها

از دانشنامه کتاب مقدس
بدون خلاصۀ ویرایش
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{واژه}}


== '''ابراهیم''' ==
== ابراهیم ==
'''ابراهیم''' (به عبری: אַבְרָהָם، تلفظ: اَوْراهام)، یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های [[کتاب مقدس|عهد عتیق]] و نیای بزرگ ادیان ابراهیمی  است. او در [[پیدایش فصل 12|پیدایش فصل ۱۲ ]] به دلیل ایمان و اطاعتش از خدا به پدر ایمان شهرت دارد.


'''ابراهیم''' (אַבְרָהָם) به عنوان چهره‌ای محوری در [[سفر پیدایش]]
=== ریشه‌شناسی ===
نام ابراهیم در [[کتاب مقدس|عهد عتیق]] ابتدا به‌صورت «ابرام» (אַבְרָם) ظاهر می‌شود و سپس به «ابراهیم» تغییر می‌یابد<ref>[[پیدایش فصل 17|پیدایش فصل ۱۷ آیه ۵]]</ref>. این تغییر نام نشانه‌ای از عهد خدا با او و وعده‌ای برای تبدیل او به «پدر ملت‌های بسیار» است.


=== ۱. ریشه‌شناسی تطبیقی ===
*عبری,אַבְרָם (ابرام) / אַבְרָהָם (ابراهیم),Avram / Avraham
----
*یونانی,Ἀβραάμ,Abraam
*آرامی,ܐܒܪܗܡ,Avraham


{| class="wikitable sortable"
|-
! زبان !! نگارش !! تلفظ (IPA) !! معنی تحت‌اللفظی !! تحول معنایی !! شواهد متنی !! دوره تاریخی
|-
| [[اکدی باستان]] || Abi-rām || /a.bi.'raːm/ || "پدر بلندمرتبه" || نامی با بار اجتماعی || کتیبه‌های ماری (ARM 26) || ۲۰۰۰-۱۵۰۰ ق.م.
|-
| [[عبری کتاب مقدسی]] || אַבְרָם || /av.'ram/ || "پدر والا" || نام پیش از عهد || [[پیدایش ۱۱:۲۶]] || ۱۰۰۰-۵۸۶ ق.م.
|-
| [[عبری]] || אַבְרָהָם || /av.ra.'ham/ || "پدر امت‌های بسیار" || تحول الهیاتی || [[پیدایش ۱۷:۵]] || پس از ۵۸۶ ق.م.
|-
| [[یونانی کوینه]] || Ἀβραάμ || /ab.ra.'am/ || صورت هلنیستی || انتقال فرهنگی || [[سبعینیه]] (LXX) || ۳۰۰ ق.م.
|-
| [[لاتین کلیسایی]] || Abraham || /a.bra.'ham/ || صورت لاتینی || استفاده در ولگاته || [[لوقا ۱:۷۳]] || قرن ۴ م.
|-
| [[عربی]] || إبراهيم || /ʔib.raː.'hiːm/ || صورت عربی شده || ورود به اسلام || [[قرآن ۲:۱۲۴]] || قرن ۷ م.
|-
| [[فارسی]] || ابراهیم || /ebrɒː.'hiːm/ || وام‌واژه عربی || استفاده در ترجمه‌ها || [[ترجمه قدیم]] || قرن ۱۰ م.
|}
----


=== ۲. تحلیل زبان‌شناسی تاریخی ===
==== معادل‌های تاریخی ====
----
نام‌های مشابه ابرام در متون باستانی مانند A-ba-am-ra-ma در کتیبه‌های اکدی (قرن ۱۹ پیش از میلاد) و A-bi-ra-mì در متون اوگاریتی یافت شده‌اند که به معنای پدر والا یا پدر دوست‌داشتنی هستند. این شباهت‌ها نشان‌دهنده استفاده گسترده از این نام در فرهنگ‌های سامی است.


'''۲تحول آوایی''':
== زندگی ابراهیم ==
* سیر تحول اکدی → عبری:
زندگی ابراهیم در [[پیدایش |پیدایش فصل‌های ۱۲ تا ۲۵]] روایت شده و شامل مراحل کلیدی زیر است:
#تغییر واکه‌ای: // /a/ (راه‌بند → رَبَنْ)
==== تولد و خانواده====
#افزایش هاء پایانی: /m/ /ham/ (أبرام → أبراهام)
ابراهیم، با نام اصلی ابرام، پسر [[تارح]] و برادر [[ناحور]] و [[هاران]] بود<ref>[[پیدایش فصل 11|پیدایش فصل ۱۱ آیه ۲۶]]</ref>. او در شهر [[اور کلدانیان]] (بین‌النهرین) متولد شد و با سارای (بعدها ساره)، خواهر ناتنی خود، ازدواج کرد<ref>[[پیدایش فصل 20|پیدایش فصل ۲۰ آیه ۱۲]]</ref>. خانواده‌اش به [[حران]] مهاجرت کردند، جایی که خدا او را برای سفر به [[کنعان]] فراخواند<ref>[[پیدایش فصل 12|پیدایش فصل ۱۲ آیه ۱]]</ref>.
*تأثیر آرامی بر تلفظ عبری:
==== فراخوانی و مهاجرت ====
#نرم‌شدگی همخوان‌ها
در سن ۷۵ سالگی، خدا به ابرام دستور داد تا به سرزمین [[کنعان]] برود و وعده داد که او را به قومی بزرگ تبدیل کند<ref>[[پیدایش فصل 12|پیدایش فصل ۱۲ آیات ۱-۳]]</ref>. او به همراه [[سارای]] و برادرزاده‌اش [[لوط]] به [[کنعان]] مهاجرت کرد و در [[شکیم]] قربانگاهی برای خدا ساخت<ref>[[پیدایش فصل 12|پیدایش فصل ۱۲ آیه ۷]]</ref>.
==== سفر به مصر ====
به دلیل قحطی در کنعان، ابراهیم به مصر رفت و از ترس جانش، سارای را خواهر خود معرفی کرد<ref>[[پیدایش فصل 12|پیدایش فصل ۱۲ آیات ۱۰-۲۰]]</ref>. این تصمیم منجر به مشکلات موقتی شد، اما خدا سارای را حفظ کرد و آن‌ها با ثروت به کنعان بازگشتند.
==== جدایی از لوط و نبرد ====
ابرام و لوط به دلیل اختلاف بر سر چراگاه از هم جدا شدند<ref>[[پیدایش فصل 13|پیدایش فصل ۱۳ آیات ۵-۱۲]]</ref>. [[لوط]] به [[سدوم]] رفت، اما پس از اسارتش در جنگ، ابراهیم با ۳۱۸ نفر از خدمتکارانش او را نجات داد<ref>[[پیدایش فصل 14|پیدایش فصل ۱۴ آیات ۱۴-۱۶]]</ref>.
==== عهد با خدا ====
خدا با ابرام عهد بست که نسلی بی‌شمار به او عطا کند و سرزمین [[کنعان]] را به او بدهد<ref>[[پیدایش فصل 15|پیدایش فصل ۱۵ آیات ۴-۵]]</ref>. به دلیل نازایی [[سارای]]، او کنیز خود [[هاجر]] را به ابراهیم داد که از او [[اسماعیل]] متولد شد<ref>[[پیدایش فصل 16|پیدایش فصل ۱۶ آیه ۱۵]]</ref>. در ۹۹ سالگی، خدا نام او را به ابراهیم و نام [[سارای]] را به [[ساره]] تغییر داد و ختنه را به‌عنوان نشانه عهد معرفی کرد<ref>[[پیدایش فصل 17|پیدایش فصل ۱۷ آیات ۵، ۱۵، ۱۰-۱۲]]</ref>.
==== تولد اسحاق و امتحان بزرگ ====
ساره در ۹۰ سالگی [[اسحاق]] را زایید<ref>[[پیدایش فصل 21|پیدایش فصل ۲۱ آیات ۱-۳]]</ref>. پس از آن، [[هاجر]] و [[اسماعیل]] به خواست [[ساره]] از خانه رانده شدند<ref>[[پیدایش فصل 21|پیدایش فصل ۲۱ آیات ۹-۱۴]]</ref>. در بزرگ‌ترین امتحان ایمان ابراهیم، خدا از او خواست [[اسحاق]] را قربانی کند، اما در لحظه آخر [[فرشته‌]]ای مانع شد و قوچی به‌جای [[اسحاق]] قربانی شد<ref>[[پیدایش فصل 22|پیدایش فصل ۲۲ آیات ۱-۱۳]]</ref>.
==== مرگ و دفن ====
ابراهیم در ۱۷۵ سالگی درگذشت و در [[غار مکفیلا]] در [[حبرون]]، کنار ساره، دفن شد<ref>[[پیدایش فصل 25|پیدایش فصل ۲۵ آیات ۷-۱۰]]</ref>. او علاوه بر [[اسماعیل]] و [[اسحاق]]، از همسر دوم خود، [[قطوره]]، نیز فرزندانی داشت<ref>[[پیدایش فصل 25|پیدایش فصل ۲۵ آیات ۱-۴]]</ref>.


'''۲.۲ تحول معنایی''':
=== پانویس ===
* از مفهوم اجتماعی به الهیاتی:
<references></references>
#معنای اولیه: "پدر بلندمرتبه" (مقام اجتماعی)
#معنای ثانویه: "پدر امت‌های بسیار" (وعده الهی)
#تأثیر [[عهد ابراهیمی]] بر دگرگونی دلالت‌ها
----


=== ۳. روایت‌شناسی سفر پیدایش ===
[[رده: واژه کتاب مقدس]]
----
[[رده: واژه نامه کتاب مقدس]]
 
'''۳.۱ ساختار ادبی چرخه ابراهیمی''' (پیدایش ۱۲-۲۵):
* '''وعده‌های سه‌گانه الهی''':
#[[برکت]]: "و تو برکت خواهی بود" ([[پیدایش ۱۲:۲]])
#[[نسل]]: "ذریت تو مانند ستارگان آسمان خواهد بود" ([[پیدایش ۱۵:۵]])
#[[زمین]]: "این زمین را به ذریت تو خواهم داد" ([[پیدایش ۱۵:۱۸]])
 
* '''آزمون‌های ایمانی''':
#ترک [[اور کلدان]] ([[پیدایش ۱۲:۱]])
#جدایی از [[لوط]] ([[پیدایش ۱۳:۸-۹]])
#[[ذبح اسحاق]] ([[پیدایش ۲۲:۱-۱۹]])
 
'''۳.۲ تحلیل منابع انتقادی''':
* '''منبع یهویستی''' (J):
#ویژگی‌ها: استفاده از نام [[یهوه]] ([[پیدایش ۱۵:۷]])، روایتی زنده و شخصی
#بخش‌های اصلی: بیشتر روایات ابراهیم
 
* '''منبع کاهنی''' (P):
#ویژگی‌ها: تأکید بر [[ختنه]] ([[پیدایش ۱۷]])، ساختارهای رسمی
#بخش‌های کلیدی: عهد ابراهیمی ([[پیدایش ۱۷]])
----
 
=== ۴. الهیات ابراهیمی ===
----
 
'''۴.۱ مفهوم [[عهد]]''':
* نشانه‌های عهد:
#[[ختنه]] به عنوان علامت جسمانی ([[پیدایش ۱۷:۱۰-۱۴]])
#تغییر نام از "أبرام" به "أبراهام" ([[پیدایش ۱۷:۵]])
 
'''۴.۲ الگوی [[ایمان]]''':
* تعریف کتاب مقدسی: "به [[یهوه]] ایمان آورد و این برای او عدل شمرده شد" ([[پیدایش ۱۵:۶]])
* تفسیر پولسی: "ایمان ابراهیم ... برای عدالت شمرده شد" ([[رومیان ۴:۱-۲۵]])
----
 
=== ۵. بررسی تاریخی و باستان‌شناختی ===
----
 
'''۵.۱ بستر تاریخی''' (دوره میان‌سامی):
* '''شواهد باستان‌شناختی از [[اور]]''':
#[[زیگورات اور]] (کشف شده توسط [[لئونارد وولی]] در ۱۹۲۰-۳۰)
#لوح‌های اقتصادی دوره [[اور سوم]] (۲۰۲۰ ق.م.)
 
* '''مسیر کوچ''':
#از [[اور]] به [[حران]] ([[پیدایش ۱۱:۳۱]])
#از حران به [[کنعان]] ([[پیدایش ۱۲:۴-۵]])
 
'''۵.۲ نظریه‌های آکادمیک''':
{| class="wikitable"
|-
! نظریه !! مدافعان اصلی !! شواهد کتاب مقدسی !! نقدها !! منبع
|-
| [[فرضیه پدرسالاران]] || [[ویلیام آلبرایت]] || نام‌های مشابه در متون اکدی || کمبود شواهد باستان‌شناختی || <ref>Albright, 1961</ref>
|-
| [[روایت متأخر]] || [[توماس تامپسون]] || تفاوت سبک‌های ادبی || نادیده گرفتن سنت شفاهی || <ref>Thompson, 1974</ref>
|}
----
 
=== ۶. تأثیر بر الهیات مسیحی ===
----
 
'''۶.۱ در [[عهد جدید]]''':
* [[نسبنامه عیسی]]: "کتاب نسب عیسی مسیح ... پسر ابراهیم" ([[متی ۱:۱-۱۷]])
* الگوی ایمان: "به ایمان ... ابراهیم چون خوانده شد، اطاعت کرد" ([[عبرانیان ۱۱:۸-۱۹]])
 
'''۶.۲ در [[الهیات نظام‌مند]]''':
* مفهوم [[فیض]] در مقابل اعمال
* بنیان [[الهیات عهد]]
 
== منابع ==
<div class="references-harvard">
 
=== متون اولیه ===
* ''[[Biblia Hebraica Stuttgartensia]]'' (BHS), Deutsche Bibelgesellschaft, 1997. ISBN 978-3-438-05222-9
* ''[[Novum Testamentum Graece]]'' (NA28), Deutsche Bibelgesellschaft, 2012. ISBN 978-3-438-05160-4
 
=== تفاسیر معتبر ===
* [[بروس والتکه]] (2001) ''الهیات عهد عتیق''. انتشارات IVP. ISBN 978-0-8308-1554-7
* [[ویلهلموس ژنه]] (2003) ''تفسیر سفر پیدایش''. انتشارات دانشگاه آکسفورد. ISBN 978-0-19-500222-5
 
=== مطالعات تخصصی ===
* [[پیتر مچینست]] (2015) ''ابراهیم: تاریخ و سنت''. انتشارات دانشگاه ییل. ISBN 978-0-300-14958-1
* [[جیمز دان]] (2008) ''الهیات پولس''. انتشارات Eerdmans. ISBN 978-0-8028-2827-1
 
=== مقالات آکادمیک ===
* [[آلن میلارد]] (2000) "ابراهیم"، ''دایره‌المعارف کتاب مقدس انکر'' 1:35-41
* [[آمون بن-تور]] (2018) "باستان‌شناسی اور"، ''مجله باستان‌شناسی کتاب مقدس'' 81(2):45-63
</div>
 
{{پانویس|چپچین=بله}}
 
== جستارهای وابسته ==
* [[نقد تاریخی سفر پیدایش]]
* [[الهیات وعده در عهد عتیق]]
* [[باستان‌شناسی دوره پدرسالاران]]
* [[تبارشناسی ابراهیمی]]
* [[تحلیل زبان‌شناسی نام‌های کتاب مقدس]]
 
[[رده:شخصیت‌های عهد عتیق]]
[[رده:مطالعات سفر پیدایش]]
[[رده:الهیات کتاب مقدسی]]
[[رده:زبان‌شناسی سامی]]
[[رده:مطالعات ابراهیمی]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۰ اوت ۲۰۲۵، ساعت ۱۷:۲۶

برای بهبود صفحه، در قسمت بحث پیشنهادات خود را با منبع معتبر مطرح کنید تا بررسی و اعمال شود

ابراهیم

ابراهیم (به عبری: אַבְרָהָם، تلفظ: اَوْراهام)، یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های عهد عتیق و نیای بزرگ ادیان ابراهیمی است. او در پیدایش فصل ۱۲ به دلیل ایمان و اطاعتش از خدا به پدر ایمان شهرت دارد.

ریشه‌شناسی

نام ابراهیم در عهد عتیق ابتدا به‌صورت «ابرام» (אַבְרָם) ظاهر می‌شود و سپس به «ابراهیم» تغییر می‌یابد[۱]. این تغییر نام نشانه‌ای از عهد خدا با او و وعده‌ای برای تبدیل او به «پدر ملت‌های بسیار» است.

  • عبری,אַבְרָם (ابرام) / אַבְרָהָם (ابراهیم),Avram / Avraham
  • یونانی,Ἀβραάμ,Abraam
  • آرامی,ܐܒܪܗܡ,Avraham


معادل‌های تاریخی

نام‌های مشابه ابرام در متون باستانی مانند A-ba-am-ra-ma در کتیبه‌های اکدی (قرن ۱۹ پیش از میلاد) و A-bi-ra-mì در متون اوگاریتی یافت شده‌اند که به معنای پدر والا یا پدر دوست‌داشتنی هستند. این شباهت‌ها نشان‌دهنده استفاده گسترده از این نام در فرهنگ‌های سامی است.

زندگی ابراهیم

زندگی ابراهیم در پیدایش فصل‌های ۱۲ تا ۲۵ روایت شده و شامل مراحل کلیدی زیر است:

تولد و خانواده

ابراهیم، با نام اصلی ابرام، پسر تارح و برادر ناحور و هاران بود[۲]. او در شهر اور کلدانیان (بین‌النهرین) متولد شد و با سارای (بعدها ساره)، خواهر ناتنی خود، ازدواج کرد[۳]. خانواده‌اش به حران مهاجرت کردند، جایی که خدا او را برای سفر به کنعان فراخواند[۴].

فراخوانی و مهاجرت

در سن ۷۵ سالگی، خدا به ابرام دستور داد تا به سرزمین کنعان برود و وعده داد که او را به قومی بزرگ تبدیل کند[۵]. او به همراه سارای و برادرزاده‌اش لوط به کنعان مهاجرت کرد و در شکیم قربانگاهی برای خدا ساخت[۶].

سفر به مصر

به دلیل قحطی در کنعان، ابراهیم به مصر رفت و از ترس جانش، سارای را خواهر خود معرفی کرد[۷]. این تصمیم منجر به مشکلات موقتی شد، اما خدا سارای را حفظ کرد و آن‌ها با ثروت به کنعان بازگشتند.

جدایی از لوط و نبرد

ابرام و لوط به دلیل اختلاف بر سر چراگاه از هم جدا شدند[۸]. لوط به سدوم رفت، اما پس از اسارتش در جنگ، ابراهیم با ۳۱۸ نفر از خدمتکارانش او را نجات داد[۹].

عهد با خدا

خدا با ابرام عهد بست که نسلی بی‌شمار به او عطا کند و سرزمین کنعان را به او بدهد[۱۰]. به دلیل نازایی سارای، او کنیز خود هاجر را به ابراهیم داد که از او اسماعیل متولد شد[۱۱]. در ۹۹ سالگی، خدا نام او را به ابراهیم و نام سارای را به ساره تغییر داد و ختنه را به‌عنوان نشانه عهد معرفی کرد[۱۲].

تولد اسحاق و امتحان بزرگ

ساره در ۹۰ سالگی اسحاق را زایید[۱۳]. پس از آن، هاجر و اسماعیل به خواست ساره از خانه رانده شدند[۱۴]. در بزرگ‌ترین امتحان ایمان ابراهیم، خدا از او خواست اسحاق را قربانی کند، اما در لحظه آخر فرشته‌ای مانع شد و قوچی به‌جای اسحاق قربانی شد[۱۵].

مرگ و دفن

ابراهیم در ۱۷۵ سالگی درگذشت و در غار مکفیلا در حبرون، کنار ساره، دفن شد[۱۶]. او علاوه بر اسماعیل و اسحاق، از همسر دوم خود، قطوره، نیز فرزندانی داشت[۱۷].

پانویس