نمایش مبدأ برای پارسی باستان

== پارسی باستان ==

'''پارسی باستان''' یکی از زبان‌های کهن ایرانی و شاخه‌ای از خانوادهٔ زبان‌های [[هندواروپایی]] است که در دوران [[هخامنشیان]] (۵۵۰ تا ۳۳۰ پیش از میلاد) در فلات ایران رایج بود. این زبان، زبان رسمی دولت هخامنشی بود و در نگارش کتیبه‌های سلطنتی و متون رسمی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

== ویژگی‌های زبانی ==
پارسی باستان زبانی صرفی بود که افعال آن بر حسب زمان، وجه، شخص و شمار صرف می‌شدند. واژگان آن با [[اوستایی]] و [[سانسکریت]] هند و زبان‌های ایرانی میانه پیوند دارد. این زبان شامل حالت‌های فاعلی، مفعولی و اضافی بود و دستور زبانی نسبتاً پیچیده‌ای داشت.

== خط پارسی باستان ==
پارسی باستان با خطی میخی نوشته می‌شد که نسبت به خطوط میخی دیگر ساده‌تر و آوایی‌تر بود. این خط دارای حدود ۳۶ نشانه بود و برای نگارش کتیبه‌ها در سنگ‌نوشته‌های شاهان هخامنشی به‌کار می‌رفت. نخستین نمونهٔ معتبر این خط در [[کتیبه بیستون]] از [[داریوش بزرگ]] دیده می‌شود.

== جدول نمونه واژگان ==
<div style="overflow-x:auto; margin:15px 0;">
<table style="min-width:100%; border-collapse:collapse;">
<tr>
<th style="background:#f8f9fa; padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">پارسی باستان</th>
<th style="background:#f8f9fa; padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">تلفظ</th>
<th style="background:#f8f9fa; padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">معنی</th>
</tr>
<tr>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">xšāyaθiya</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">خشایَثیا</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">شاه</td>
</tr>
<tr>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">dahyāva</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">دَهیاوا</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">کشور</td>
</tr>
<tr>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">Auramazdā</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">اَهورامَزدا</td>
<td style="padding:10px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">خدای بزرگ</td>
</tr>
</table>
</div>

== جایگاه فرهنگی و سیاسی ==
پارسی باستان زبان رسمی حکومت هخامنشی بود و نقش مهمی در انتقال پیام‌های سیاسی، دینی و فرهنگی داشت. کتیبه‌هایی همچون [[بیستون]]، [[نقش رستم]] و [[شوش]] به این زبان نوشته شده‌اند و از اصلی‌ترین منابع شناخت این زبان‌اند.

== شواهد باستان‌شناسی ==
* کتیبهٔ بیستون از داریوش بزرگ یکی از مهم‌ترین متون پارسی باستان است<ref>Schmitt, Rüdiger. \"The Bisitun Inscriptions of Darius the Great: Old Persian Text.\" 2000.</ref>.
* کتیبه‌های تخت‌جمشید و شوش نیز به خط و زبان پارسی باستان نوشته شده‌اند.
* منابع دیگری چون آثار زرتشتیان، مانند ترجمه‌های پهلوی اوستا، نیز در مطالعهٔ ادامهٔ این زبان تأثیرگذار بوده‌اند<ref>Boyce, Mary. \"Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices.\" Routledge, 1979.</ref>.

== منابع ==
<references>