زبان پارسی (Persian / فارسی)
زبان پارسی یکی از شاخه‌های زبان‌های هندواروپایی است که ریشه در زبان پارسی باستان دارد و امروزه در ایران، افغانستان، تاجیکستان و بخش‌هایی از آسیای میانه به‌کار می‌رود. این زبان یکی از کهن‌ترین زبان‌های مستند در جهان است و دارای سه دورهٔ اصلی زبانی است: پارسی باستان، پهلوی (میانه)، و فارسی نو.
سیر تاریخی
| دوره |
زمان تقریبی |
ویژگی‌ها |
| پارسی باستان |
۵۵۰–۳۳۰ ق.م |
خط میخی، زبان کتیبه‌های هخامنشی |
| پهلوی (پارسی میانه) |
۲۲۴–۶۵۱ م |
خط پهلوی، آثار زرتشتی و مانوی |
| فارسی نو |
از قرن ۹ م تاکنون |
خط فارسی (مشتق از عربی)، غنی در شعر و نثر |
تطبیق واژگان
| مفهوم |
پارسی باستان |
سانسکریت |
لاتین |
انگلیسی |
| پدر |
pitā |
pitṛ |
pater |
father |
| مادر |
mātā |
mātṛ |
mater |
mother |
| برادر |
brātar |
bhrātṛ |
frater |
brother |
شواهد باستان‌شناسی
- مهم‌ترین منابع مکتوب زبان پارسی باستان در کتیبه بیستون، کتیبه نقش رستم و کتیبه شوش ثبت شده‌اند که به دستور داریوش بزرگ، خشایارشا و دیگر پادشاهان هخامنشی نگاشته شده‌اند.
- خط میخی پارسی باستان با حدود ۳۶ نشانه، از ساده‌ترین خطوط میخی جهان باستان است[۱].
- نسخه‌های متعددی از اوستا به زبان پهلوی و پارسی میانه، شواهد ارزشمندی از تداوم زبان و سنت نگارشی ایرانی هستند[۲].
منابع
- ↑ Schmitt, Rüdiger. "The Bisitun Inscriptions of Darius the Great: Old Persian Text." (2000)
- ↑ Boyce, Mary. "Zoroastrians: Their Religious Beliefs and Practices." (1979)