روح القدس
روح‌القدس
روح‌القدس به‌عنوان خدا، هم‌ذات با پدر و پسر، شناخته می‌شود.[۱] روح‌القدس در کتاب مقدس به‌عنوان منبع الهام، قوت، و هدایت ایمانداران معرفی شده و نقش محوری در حیات جدید، فیض خداوند، و تئوسیس ایمانداران دارد.[۲] این واژه در اشعیا فصل 11 آیات 1 تا 3 و انجیل به قلم یوحنا فصل 14 آیات 16 تا 17 به‌صورت برجسته ظاهر می‌شود و به‌عنوان تسلی‌دهنده، مدافع، و روح حقیقت شناخته می‌شود.[۳]
ریشه‌شناسی
| زبان | واژه | ریشه | تحلیل صرفی |
|---|---|---|---|
| عبری | רוח הקودש (روآخ هاکودش) | רוח (روآخ: روح، باد، نفس) + הקודש (هاکودش: مقدس) | ترکیب دو واژه که به معنای «روح مقدس» است. «روآخ» در عبری چندمعنایی است و بسته به زمینه، به روح، باد اشاره دارد.[۴] |
| یونانی کوینه | Πνεῦμα Ἅγιον (پنوما هاگیون) | πνεῦμα (پنوما: روح، باد) + ἅγιον (هاگیون: مقدس) | واژه‌ای دوجزئی که به «روح مقدس» اشاره دارد. در یونانی، «پنوما» جنسیت خنثی دارد و اغلب با ضمیر خنثی به کار می‌رود.[۵] |
| آرامی (سریانی) | ܪܘܚܐ ܕܩܘܕܫܐ (روخا دقودشا) | ܪܘܚܐ (روخا: روح) + ܩܘܕܫܐ (دقودشا: مقدس) | مشابه عبری و یونانی، به معنای «روح مقدس» است و در متون سریانی پشیتا به کار رفته است. |
ریشه‌های عبری و یونانی نشان‌دهنده پیوند عمیق میان مفهوم «روح» و «حیات» هستند. در عبری، «روآخ» در مزامیر فصل 51 آیه 11 به‌عنوان حضور الهی در زندگی داوود به کار رفته است.[۶] در یونانی، «پنوما» در رومیان فصل 8 آیات 9 تا 11 به‌عنوان روح حیات‌بخش و رهایی‌بخش معرفی شده است.[۷]
خدا بودن روح‌القدس
روح‌القدس در الاهیات مسیحی به‌عنوان سومین اقنوم تثلیث، هم‌ذات با پدر و پسر، خدا شناخته می‌شود.[۱] در کتاب مقدس، او دارای صفات خدامانند علم مطلق اول قرنتیان فصل 2 آیه 10[۸]، حضور همه‌جایی مزامیر فصل 139 آیه 7[۹]، و قدرت خلقت پیدایش فصل 1 آیه 2[۱۰] است. روح‌القدس در اعمال رسولان فصل 5 آیات 3 تا 4 به‌صراحت خدا نامیده شده است، جایی که دروغ گفتن به روح‌القدس برابر با دروغ به خدا دانسته می‌شود.[۱۱] در سنت کاتولیک و ارتدکس ، روح‌القدس به‌عنوان شخص خدا پرستش می‌شود، و در کالوینیسم و آرمینیوس‌گرایی، نقش او در هدایت و تقدیس ایمانداران نشان‌دهنده ماهیت خداوندی اوست.
تحلیل الهیاتی
| سنت | باور | مستندات |
|---|---|---|
| کاتولیک | روح‌القدس سومین اقنوم تثلیث مقدس است که از پدر و پسر سرچشمه می‌گیرد (فیلوکه). او فیض خداوند را به ایمانداران اعطا می‌کند و در آیین‌های مقدس، به‌ویژه تعمید و تأیید، حضور فعال دارد. | [۱] [۳] |
| ارتدکس | روح‌القدس از پدر سرچشمه می‌گیرد و همراه با پسر پرستش می‌شود. او در تئوسیس نقش کلیدی دارد و ایمانداران را به سوی اتحاد با خدا هدایت می‌کند. | گرگوری پالاماس، سه‌گانه در دفاع از قدسیان متردد؛[۱۲] اول قرنتیان فصل 2 آیه 10.[۱۳] |
| کالوینیسم | روح‌القدس عامل فیض پیش‌نیاز است که ایمانداران را به‌سوی نجات هدایت می‌کند. او در بازسازی قلب و ذهن عمل می‌کند و الهام‌بخش کلام خدا است. | ژان کالون، «مؤسسات دین مسیحی»، کتاب سوم، فصل 1؛[۱۴] افسسیان فصل 4 آیه 30.[۱۵] |
| آرمینیوس‌گرایی | روح‌القدس فیض پیش‌نیاز را به همه اعطا می‌کند، اما ایمانداران می‌توانند در برابر آن مقاومت کنند. او در تقدیس و توان‌بخشی به ایمانداران نقش دارد. | یاکوبوس آرمینیوس، «اعلان احساسات»؛[۱۶] تیتوس فصل 3 آیات 5 تا 7.[۱۷] |
نگاهی چند بعدی
- زبانی: واژه «روح» در عبری و یونانی به‌طور همزمان به قدرتی حیاتی، حضور خداوند، و الهام اشاره دارد. این چندمعنایی نشان‌دهنده عمق الهیاتی مفهوم روح‌القدس است که فراتر از یک نیروی انتزاعی، به‌عنوان شخص خداوند در تثلیث مقدس شناخته می‌شود.[۱]
- تاریخی: در عهد قدیم، روح‌القدس به‌عنوان نیروی خدا در خلقت پیدایش فصل 1 آیه 2[۱۸] و الهام پیامبران دوم سموئیل فصل 23 آیه 2 ظاهر می‌شود.[۱۹] در عهد جدید، با نزول روح‌القدس در پنطیکاست اعمال رسولان فصل 2 آیات 1 تا 4، نقش او در توان‌بخشی به کلیسا برجسته می‌شود.[۲۰]
- الهیاتی: روح‌القدس در تثلیث مقدس، هم‌ذات با پدر و پسر است و در عین حال نقش متمایزی در هدایت، تسلی، و تقدیس ایمانداران دارد. نزاع فیلوکه (که آیا روح‌القدس از پدر و پسر یا تنها از پدر سرچشمه می‌گیرد) یکی از مسائل تاریخی میان کاتولیک و ارتدکس بوده است.[۱۲]
نمادشناسی
روح‌القدس در کتاب مقدس و سنت مسیحی با نمادهایی چون کبوتر انجیل به قلم متی فصل 3 آیه 16،[۲۱] آتش اعمال رسولان فصل 2 آیه 3،[۲۲] و باد انجیل به قلم یوحنا فصل 3 آیه 8 به تصویر کشیده شده است.[۲۳] این نمادها به ترتیب نشان‌دهنده صلح، پاکسازی، و حضور زنده خداوند هستند.
مراسم
- روح‌القدس در آیین‌های مسیحی، به‌ویژه در تعمید، تأیید، و شام خداوند، نقش محوری دارد.
- در سنت کاتولیک و ارتدکس ، دعای اپیکلسیس (فراخوانی روح‌القدس) در شام خداوند برای تقدیس نان و شراب به کار می‌رود.[۱]
جغرافیای تاریخی
رویداد پنطیکاست در اورشلیم اعمال رسولان فصل 2 آیات 1 تا 4 نقطه عطفی در تاریخ مسیحیت است که با نزول روح‌القدس بر رسولان، کلیسا را بنیان نهاد.[۲۴] این رویداد در بستر معبد اورشلیم رخ داد.
منابع
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ کاتکئیسم کلیسای کاتولیک، بندهای 683-686.
- ↑ انجیل به قلم یوحنا فصل 14 آیات 16 تا 17.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ انجیل به قلم یوحنا فصل 15 آیه 26.
- ↑ پیدایش فصل 1 آیه 2.
- ↑ اعمال رسولان فصل 2 آیه 4.
- ↑ مزامیر فصل 51 آیه 11.
- ↑ رومیان فصل 8 آیات 9 تا 11.
- ↑ اول قرنتیان فصل 2 آیه 10.
- ↑ مزامیر فصل 139 آیه 7.
- ↑ پیدایش فصل 1 آیه 2.
- ↑ اعمال رسولان فصل 5 آیات 3 تا 4.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ گرگوری پالاماس، «سه‌گانه در دفاع از قدسیان متردد».
- ↑ اول قرنتیان فصل 2 آیه 10.
- ↑ ژان کالون، مؤسسات دین مسیحی، کتاب سوم، فصل 1.
- ↑ افسسیان فصل 4 آیه 30.
- ↑ یاکوبوس آرمینیوس، «اعلان احساسات».
- ↑ تیتوس فصل 3 آیات 5 تا 7.
- ↑ پیدایش فصل 1 آیه 2.
- ↑ دوم سموئیل فصل 23 آیه 2.
- ↑ اعمال رسولان فصل 2 آیات 1 تا 4.
- ↑ انجیل به قلم متی فصل 3 آیه 16.
- ↑ اعمال رسولان فصل 2 آیه 3.
- ↑ انجیل به قلم یوحنا فصل 3 آیه 8.
- ↑ اعمال رسولان فصل 2 آیات 1 تا 4.