نمایش مبدأ برای ده فرمان

{{واژه}}

== ده فرمان ==
ده فرمان مجموعه‌ای از دستورات [[خداوند]] است که در کتاب مقدس به عنوان اصول بنیادین اخلاقی، عبادی و اجتماعی برای [[قوم اسرائیل|قوم]] خود معرفی شده است. واژهٔ ده فرمان در زبان‌های باستانی ریشه دارد و در اصل به معنای ده کلام یا ده گفتار است که مستقیماً از [[خداوند|خدا]] به [[قوم اسرائیل]] اعلام شد.

<div style="width:100%; overflow-x:auto; margin:15px 0;">
<table style="min-width:100%; border-collapse:collapse;">
<tr>
<th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">زبان</th>
<th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">ریشه</th>
<th style="background:#f0f8ff; padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center; min-width:150px;">تلفظ به فارسی</th>
</tr>
<tr>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">عبری</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">עשרת הדברים (Aseret ha-Dibrot)</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">عَسِرِت هَدِبروت</td>
</tr>
<tr>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">یونانی</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">Δεκάλογος (Dekalogos)</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">دِکالوگوس</td>
</tr>
<tr>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">آرامی</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">עשרה פתגם (ʿAsarā Pitgam)</td>
<td style="padding:12px; border:1px solid #a2a9b1; text-align:center;">عِشرَ پِتگَم</td>
</tr>
</table>
</div>

== کاربرد در کتاب مقدس ==

ده فرمان در [[خروج فصل 20|عهد قدیم]]، در چارچوب عهد [[خداوند|خدا]] با [[قوم اسرائیل]]، نازل شد. این دستورات در [[کوه سینا]] به [[موسی]] داده شد و شامل اصول ایمان، اخلاق و اجتماعی هستند. چهار فرمان نخست بر رابطهٔ انسان با [[خداوند|خدا]] تمرکز دارند و شش فرمان بعدی روابط انسان‌ها با یکدیگر را سامان می‌دهند.<ref>[[خروج فصل 20|خروج فصل ۲۰ آیه ۱-۱۷]]</ref> این فرمانها بار دیگر در [[تورات]] تکرار می‌شود تا بر اهمیت بنیادین آن تأکید گردد.<ref>[[تثنیه فصل 5|تثنیه فصل ۵ آیه ۶-۲۱]]</ref> در [[کتاب مقدس|عهد جدید]]، [[عیسی]] [[مسیح]] بر تحقق روح این فرامین تأکید کرده و آنها را پایهٔ اخلاق [[پادشاهی خدا|ملکوت خدا]] معرفی می‌کند.<ref>[[انجیل به قلم متی فصل 5|انجیل به قلم متی فصل ۵ آیه ۱۷-۱۹]]</ref> [[رسولان]] نیز بر استمرار اصول اخلاقی ده فرمان در زندگی ایمانی [[کلیسا]] گواهی می‌دهند.<ref name="rom">[[رساله به رومیان فصل 13|رساله به رومیان فصل ۱۳ آیه ۸-۱۰]]</ref>

== اهمیت تاریخی و الاهیاتی ==

ده فرمان هستهٔ مرکزی [[شریعت]] [[موسی]] و نماد عهد [[خداوند|خدا]] با [[قوم اسرائیل|قوم برگزیده]] محسوب می‌شود. این فرامین چارچوبی برای اخلاق یهودی-مسیحی فراهم آورده‌اند و الهام‌بخش بسیاری از سنت‌های حقوقی در تاریخ غرب بوده‌اند.  

ده فرمان بیانگر ارادهٔ [[خداوند]] برای عدالت و قدوسیت هستند؛ با این حال، رستگاری انسان تنها از طریق [[ایمان]] به [[مسیح]] ممکن است، زیرا او به‌عنوان تحقق کامل [[شریعت]] شناخته می‌شود.<ref name="rom"/> در سنت [[کاتولیک]] و [[ارتدوکس]]، ده فرمان همچنان بخش اصلی تعلیم اخلاقی [[کلیسا]] به شمار می‌روند، هرچند در شمارش و تقسیم‌بندی فرامین اختلافاتی وجود دارد؛ به‌طور مثال، [[پروتستان‌|پروتستان‌ها]] فرمان مربوط به منع ساخت تصاویر را مستقل در نظر می‌گیرند، اما کاتولیک‌ها آن را بخشی از فرمان نخست دربارهٔ یکتاپرستی می‌دانند.  

از منظر تاریخی، ده فرمان نه‌تنها در شکل‌دهی به وجدان دینی اسرائیل باستان نقش ایفا کردند، بلکه الگویی اخلاقی برای تمدن‌های بعدی نیز بودند. در مطالعات باستان‌شناسی، الواح و متون حقوقی مشابهی از خاور نزدیک باستان یافت شده است که نشان از بستری فرهنگی گسترده دارد.

==پانویس==

[[رده:واژه کتاب مقدس]]