پرش به محتوا

مشرق

از دانشنامه کتاب مقدس

مَشْرِق

مَشْرِق واژه‌ای است که در انجیل به قلم متی فصل ۲ آیه ۲ در توصیف محل اقامت مجوسیان به‌کار رفته است که برای جستجوی «پادشاه یهودیان» به اورشلیم آمدند: «مجوسیانی از مَشْرِق آمدند». این واژه مفهومی جغرافیایی و نمادین دارد و در کتاب‌مقدس معانی و بارهای معنایی متعددی دارد.

ریشه‌شناسی

زبان واژه اصلی تلفظ معنا و توضیح
عبری מִזְרָח *mizrāḥ* «طلوع» یا «جهت طلوع خورشید»؛ به‌معنای «شرق»
یونانی ἀνατολῆς / ἀπὸ ἀνατολῶν *anatolēs / apo anatolōn* «از طلوع»؛ اشاره به محل طلوع خورشید، یعنی شرق
فارسی مشرق *mashreq* محل طلوع، شرق؛ برابر با واژه عربی مشرق

کارکرد معنایی در متون کتاب مقدس

کاربرد معنا آیات نمونه
جغرافیایی اشاره به سرزمین‌های شرقی از اسرائیل مانند بابل، پارس، عربستان متی فصل ۲ آیه ۲
نمادین سرزمین‌های اسرارآمیز، سرچشمهٔ حکمت یا داوری اشعیا فصل ۴۱ آیه ۲
سیاسی-فرهنگی منبع اقوام مهم در طرح نجات یا در داوری الهی حبقوق فصل ۱ آیه ۶

جایگاه در متی فصل ۲

در متی فصل ۲، مجوسیان به‌عنوان کسانی که از مشرق آمده‌اند، حامل شناختی آسمانی از تولد پادشاه یهود هستند. این اشاره به مشرق ممکن است دلالت بر سرزمین‌هایی مانند بابل، پارس یا حتی عربستان داشته باشد، جایی که سنت‌های ستاره‌بینی و انتظار مسیحایی جریان داشته است.

ارتباط با مجوسیان

ویژگی توضیح
منشأ جغرافیایی مشرق (شاید پارس)
دانشی که داشتند ستاره‌شناسی / نشانه‌شناسی آسمانی
هدف از سفر یافتن و پرستش پادشاه یهود
متن مربوطه متی فصل ۲ آیات ۱ تا ۱۲

منابع کتاب مقدس

یادداشت‌ها

  • در ادبیات دینی یهودی و ایرانی، شرق معمولاً نماد ظهور نور و معرفت الهی بوده است.
  • استفاده از واژه «مشرق» در انجیل متی، ممکن است از سنت‌های رایج یهودی متأثر باشد که منتظر ظهور نجات‌دهنده‌ای از شرق بودند.