دیو

دیو

دیوها یا ارواح شریر در کتاب مقدس به‌عنوان موجودات روحانی شرور و مخالف خدا معرفی می‌شوند که تأثیرشان در زندگی انسان‌ها به‌صورت تسخیر، وسوسه، بیماری یا پرستش بت‌ها نمایان می‌گردد.

ریشه‌شناسی

واژه «دیو» در زبان‌های اصلی کتاب مقدس معانی خاصی دارد:

زبان	ریشه	تلفظ	معنی	توضیح
عبری	שֵׁדִים (شِدیم)	Shēdīm	دیو، روح پلید	در تثنیه فصل ۳۲ آیه ۱۷ و مزامیر فصل ۱۰۶ آیه ۳۷ به خدایان کاذب یا ارواح غیرالهی اشاره دارد.
آرامی	ܕܝܘܐ (دیوآ)	Dīwā	روح شریر	در متون آرامی پساکتاب مقدسی رایج است، اما در متن اصلی کتاب مقدس نادر است.
یونانی	δαιμόνια (دایمونیون)	Daimonia	دیو، روح شریر	واژه اصلی عهد جدید برای ارواح پلید، مانند انجیل به قلم متی فصل ۸ آیات ۲۸ تا ۳۴.

واژه دیوانه در فارسی

واژه «دیوانه» در فارسی احتمالاً از «دیو» (موجود اهریمنی) و پسوند «-انه» ساخته شده و به فردی اشاره دارد که رفتار غیرعادی یا خارج از تعادل عقلی نشان می‌دهد. در انجیل به قلم مرقس فصل ۵ آیات ۱ تا ۲۰، مرد تسخیرشده توسط دیوها رفتارهایی جنون‌آمیز مانند فریاد زدن و خودزنی داشت، که نشان‌دهنده ارتباط تاریخی میان «دیو» و «دیوانگی» در فرهنگ‌های سامی است.

حضور دیوها در عهد عتیق

در عهد عتیق، اشاره به دیوها صریح نیست و واژه «شِدیم» (שֵׁדִים) در دو مورد به کار رفته است:

• تثنیه فصل ۳۲ آیه ۱۷ — «برای دیوها قربانی کردند، نه برای خدا».
• مزامیر فصل ۱۰۶ آیه ۳۷ — «پسران و دختران خود را برای دیوها قربانی کردند».

دیوها در عهد عتیق اغلب با پرستش خدایان بیگانه و بت‌پرستی مرتبط هستند، نه تسخیر یا بیماری.

دیوها در عهد جدید

در عهد جدید، دیوها به‌صورت موجودات روحانی شرور معرفی می‌شوند که انسان‌ها را تسخیر کرده، بیماری ایجاد می‌کنند یا وسوسه می‌کنند. عیسی و شاگردانش با اقتدار دیوها را اخراج می‌کردند.

نمونه‌هایی از تسخیر و اخراج دیو

• انجیل به قلم مرقس فصل ۵ آیات ۱ تا ۲۰ — مرد تسخیرشده در سرزمین جدریان با «لژیون» دیوها.
• انجیل به قلم لوقا فصل ۸ آیه ۲ — مریم مجدلیه که هفت دیو از او اخراج شد.
• انجیل به قلم متی فصل ۱۷ آیات ۱۴ تا ۲۰ — پسری که دیو او را به آتش و آب می‌انداخت.

رابطه دیوها با بیماری‌ها

در عهد جدید، برخی بیماری‌های روحی و جسمی به دیوها نسبت داده شده‌اند، اما برخی دیگر طبیعی هستند:

• انجیل به قلم متی فصل ۱۲ آیه ۲۲ — مرد کور و لال که با اخراج دیو شفا یافت.
• انجیل به قلم مرقس فصل ۹ آیات ۱۷ تا ۲۷ — پسری که دیو باعث تشنج او می‌شد.

مقایسه تطبیقی عهد عتیق و عهد جدید

ویژگی	عهد عتیق	عهد جدید
ذکر مستقیم دیوها	محدود به «شِدیم» در تثنیه فصل ۳۲ آیه ۱۷ و مزامیر فصل ۱۰۶ آیه ۳۷	رایج با واژه «دایمونیون» در موارد متعدد مانند انجیل به قلم مرقس فصل ۵ آیات ۱ تا ۲۰
رابطه با بیماری	بدون ارتباط صریح	عامل برخی بیماری‌های روحی و جسمی مانند انجیل به قلم متی فصل ۱۲ آیه ۲۲
مفهوم تسخیر	وجود ندارد	مفصل توصیف شده، مانند انجیل به قلم لوقا فصل ۸ آیات ۲۶ تا ۳۹
اخراج دیو	دیده نمی‌شود	بخش اصلی خدمت مسیح و رسولان، مانند انجیل به قلم متی فصل ۱۰ آیه ۸

نام‌های ارواح شریر و دیوها

نام روح یا دیو	ذکر کتاب‌مقدسی	ویژگی‌ها / نقش
لژیون	انجیل به قلم مرقس فصل ۵ آیات ۱ تا ۲۰، انجیل به قلم لوقا فصل ۸ آیات ۲۶ تا ۳۹	گروهی از دیوها که مردی را در سرزمین جدریان تسخیر کرده بودند.
بعل‌زبول	انجیل به قلم متی فصل ۱۲ آیات ۲۲ تا ۲۸، انجیل به قلم لوقا فصل ۱۱ آیات ۱۴ تا ۲۰	رئیس دیوها، گاهی مترادف با شیطان.
شیطان	ایوب فصل ۱ آیات ۶ تا ۱۲، انجیل به قلم متی فصل ۴ آیات ۱ تا ۱۱	وسوسه‌گر، دشمن خدا و انسان.
دیو کور و لال	انجیل به قلم متی فصل ۱۲ آیه ۲۲	باعث نابینایی و لالی، با اخراج دیو شفا یافت.
دیو تشنج‌آور	انجیل به قلم مرقس فصل ۹ آیات ۱۷ تا ۲۷	باعث تشنج و افتادن، با دعا اخراج شد.
روح ناپاک	انجیل به قلم مرقس فصل ۱ آیات ۲۳ تا ۲۷	باعث فریاد زدن و تسخیر، با اقتدار عیسی اخراج شد.
روح خطا	اشعیا فصل ۱۹ آیه ۱۴	باعث گمراهی مردم مصر.
ارواح فریبنده	اول تیموتائوس فصل ۴ آیه ۱	عامل تعلیمات شیطانی در آخرالزمان.
روح دروغ	اول پادشاهان فصل ۲۲ آیات ۲۱ تا ۲۳	در دهان انبیای دروغین قرار گرفت.

دیدگاه‌های فرقه‌ای

کلیسای کاتولیک

کلیسای کاتولیک به حضور واقعی دیوها و تأثیرشان بر انسان‌ها باور دارد و آیین جن‌گیری (اگزورسیسم) توسط کشیش‌های مجاز انجام می‌شود.

کلیسای ارتدکس

کلیسای ارتدکس شرقی دیوها را ارواح شریر می‌داند و از دعاها و آیین‌های کلیسایی، به‌ویژه در تعمید، برای رهایی از آن‌ها استفاده می‌کند.

کلیساهای پروتستان

در پروتستانیسم، دیدگاه‌ها متنوع است. فرقه‌های پنطیکاستی اخراج دیو را بخشی از خدمت کلیسا می‌دانند، در حالی که پروتستان‌های اصلاح‌شده بر دعا و تعلیم کتاب مقدس تأکید دارند.

شاخه	باور به دیوها	آیین اخراج دیو	ویژگی‌ها
کاتولیک	بله	بله، با آیین رسمی و اجازه اسقف	نیاز به تشخیص روحانی و آیین خاص
ارتدکس	بله	بله، در تعمید و مراسم ویژه	پیوسته با آیین‌های عبادی
پروتستان اصلاح‌شده	بله	به‌ندرت، بدون آیین مشخص	تأکید بر دعا و تعلیم کتاب مقدس
پروتستان پنطیکاستی	بله	بله، فعالانه در جلسات دعا	رایج با اقتدار روح القدس

"یادداشت توضیحی دانشنامه کتاب مقدس: این توضیحات صرفاً بخشی از قاموس کتاب مقدس است و هدف آن فقط توضیح معنای واژهٔ «دیو» در متون مقدس می‌باشد. این دانشنامه هیچ‌گونه تعلیم شخصی ارائه نمی‌دهد و نقش تفسیر یا مشاورهٔ روحانی را برعهده ندارد. اگر دربارهٔ مفاهیم مربوط به «دیو»، «اخراج ارواح»، یا مسائل روحانی مرتبط پرسشی دارید، توصیه می‌شود که با شبان یا معلم کتاب مقدس در کلیسای خود گفتگو کنید. پاسخ به این نوع پرسش‌ها باید در دعا، هدایت روح‌القدس، و بر اساس کتاب مقدس و با همراهی خادمین روحانی هر کلیسا دریافت شود.